శ్రీ రంగ నీతులు. (మరచిపోయిన జానపద కళ)

 శ్రీ రంగ నీతులు.

(శ్యామలా ఆర్ట్స్’ వారి ప్రస్తుతి!  “శ్రీరంగ నీతులు ‘ అనే ‘జానపద కళా ప్రదర్శన’  అని వ్రాసి ఉంటుంది)

(వాద్య బృందం, స్టేజి పైనే కూర్చొని ఉంటారు. రాజా-రాం అనే యువకుడు చెంచు యువకుని వేషంలో కనిపిస్తాడు. వాద్య బృందం లోని  వారి సహకారంతో రాజా రాం పాట అందుకొంటాడు)

రాజా రాం : ఒహోయ్! చెంచులూ! చెంచు పెద్ద చెప్పే శ్రీ రంగ నీతులు వినడానికి ఎంత మంది వచ్చారో చూసార్రా?

అందరూ : చూసాము ,చూసాము నాయకా! [[నందానా]]

రాజా రాం : అదేమర్రా? మర్యాదలు మర్సిపోయారా?

అందరూ : ఏం సేయమంటావు నాయకా! [[నందానా]]

రాజా రాం : పదం అందు కొండి చెంచులూ!

అందరూ : ----[[అవునవును ]]

రాజా రాం:  కార్య నిర్వాహక సభ్యులకి నెనర్లు!

అందరూ: ----[[అవునవును, నెనర్లు ]]

రాజారాం :  పెద్దవారికి ఐదు పది సేతలు! (రెండు చేతులూ జోడిస్తాడు)

అందరూ : ----[[అవునవును, చేతులు జోడిస్తారు ]]

రాజారాం : సమ వయస్కు లయిన స్త్రీ పురుషులందరికీ వెన్నెల!

అందరూ : ---[[అవునవును, వెన్నెల--]]

రాజారాం :  ఔత్సహకులయిన యువతీ యువకులకి డింగిడీలు!

అందరూ :----[[అవునవును, డింగిడీలు ]]

రాజా రాం : పిల్లలకి ప్రేమ పూర్వక ఆశీస్సులు!

అందరూ :  అవునవును, ఇప్పుడు ప్రార్థన సేయాలి నాయకా!

రాజా రాం : అయితే పదం అందుకోండర్రా! (అంటూ ప్రార్థన మొదలు పెడతాడు)

ఎలుక వాహనుడా................ ||నందానా|| / ఏనుగు ముకపోడా ........ ||నందానా||

ఏడేడు లోకాల ............... ||నందానా|| / ఏలరా సల్లంగా ................ ||నందానా||

తిలింగ దేశము మాదండి .... ||నందానా||/ శ్రీకొండ మల్లయ్య మా అయ్య .. || నందానా ||

వెండి కొండకు పుట్టిన బొట్టి........ ||నందానా||/ బమరాన్బ మాయమ్మా ...... ||నందానా||

చెంచులము మేమయ్య ............ ||నందానా||/మమ్ములను ప్రేమిస్తే .......... ||నందానా||

గుండె చించి పెడతాము ............ ||నందానా|| /మోసము చేసేస్తే............... ||నందానా||

చించి చెండాడుతామండి  ........... ||నందానా||

మాగూడానా పుట్టింది......||మా లచ్చిమి || /తామర కన్నుల బొట్టి...  ||మా లచ్చిమి||

మనువాడిన దొర .......... ||నారసిమ్మ || /దేవాది దేవుడే ................ ||నారసిమ్మ ||

మా జాతికల్లుడు............. ||నారసిమ్మ || /అందరూ మమ్మల్ని ....... ||నందానా||

సల్లంగా సూడండి ......... || నందానా ||/ ఆసీస్సులియ్యండి ............. ||నందానా||

(ప్రవేశం  చెంచు జాతి జానపదుల పెద్ద ఉంటాడు)

 పెద్ద: ఓహోయ్! చెంచులూ!ప్రార్థనలు సేసార్రా?/అందరూ : సేసాము ఏలికా--కత సెప్పుమరి! 

పెద్ద: కత మెదలెట్టాలంటే చెంచిత రావాలి కదర్రా!/ అందరూ : అవునవును. ఏలికా!

పెద్ద :మరేదిరా అది? ఒహోయ్! చెంచితా!! / అందరూ : ఒహోయ్! చెంచితా!! (పిలుస్తారు)

( చెంచిత గజ్జలు గల్లుగలూమంటూ  ఉంటే వస్తుంది )

చెంచిత: సేప్పేవి, శ్రీ రంగ నీతులు... ||ఓ నారసిమ్మ||

దూరేవి దొమ్మరి గుడిసేలూ..............||ఓ నారసిమ్మ ||

మానుకోరా అంటే వినడోయమ్మా .... || ఓ నారసిమ్మ ||

సిగ్గు మాలిన కతలు సేప్పుతాడమ్మా ... ||ఓ నారసిమ్మ ||

పెద్ద: ఏ వూరు ఏ భామ ...||నందానా||/ఎవ్వారి భామవే చెంచితా ....||నందానా||

చెంచిత : వినరో నరసిమ్మ...||నందానా||/ఉండు గూడెం మాది.....||నందానా||

చేతిడే ముద్దమ్మ........||నందానా||/ చెయ్యెత్తి దానాలు............||నందానా|

వడ్డిచ్చే తల్లి వడ్డిచ్చె తల్లి... ||నందానా|| ||నందానా||

పెద్ద: ఉండు గూడెం పిల్ల ఓ లచ్చిమి... ||నందానా|

చెయ్యెత్తి దానాలు చేసేటి లచ్చిమి.. ||నందానా||

కెందామర కళ్ళ ,ఓ లచ్చిమి ...... ||నందానా||

చూపుల్తో తూపులేసే ఓ లచ్చిమి.. ||నందానా||

విద్దె దానం చేసావా ఓ లచ్చిమి............ ||నందానా||

చెంచిత : విద్దె నాకోడలు ఓ నరసిమ్మ .. ||నందానా||

అది నా మాట వినదురో ఓ నరసిమ్మ ........... ||నందానా||

నా కొడుకేమీ ఎరుగడు............... ||నందానా||/జపమాల తిప్పెను ... ||నందానా||

మాయమాటలు నేర్పి నా కోడలు . ||నందానా||

కూనిరాగాలు పాడి నా కోడలు .... ||నందానా||/ఏరు కాపరమెట్టింది... ||నందానా||

అయినా జోలెనిండా కాసులు.... || ఓ నారసిమ్మ ||

బొజ్జనిండా కూడు ....||ఓ నరసిమ్మ |

పెట్టేటి నేనుండ, ||ఓ నరసిమ్మ ||/విద్దె ఊసేందుకురా ...||ఓ నరసిమ్మ ||

ఓహోయ్! చెంచులూ! మీరే సేప్పండ్రా!....||నందానా||

రూకలుంటే నూకలొస్తాయా లేదా?....... || అవునవును ||

నూకలుంటే కొకలొస్తాయా లేదా ?.......... || అవునవును, నూకలేడితేనే పిల్లనిస్తారు ||

కొకలోస్తే పాకలొస్తాయా లేదా?................ || అవునవును ||

ఇయ్యన్ని ఇచ్చేటి నేనుండగా............ || నందానా ||

నా కోడలెందుకురా నేనుండా .................... || నందానా ||

పెద్ద: ఎంత పెద్ద జాణవే ఓ చెంచితా............... || నందానా ||

నాలుగు ముకముల నలువ ........................ || నందానా ||

నంగనాచి కాదె నీ కొడుకు  బ్రమ్మ ..................|| నందానా ||

మనుషుల తల రాతలు ............................... || నందానా ||

మార్చి రాస్తుంటాడే ఓ చెంచితా ...................... || నందానా ||

వేదాలు సదివినా, శాస్త్రాలు చదివినా ................ || నందానా ||

అదృష్ట రేకలు ఒకలాగా రాయడే........................ || నందానా ||

అరువది ఎనిమిది మనుషులలో..ఒకరికి............. || నందానా ||

మంద బుద్ది నిస్తాడే ఓ చెంచితా........................... || నందానా ||

ఆటిజం రోగమని పెద్దలంటారే................................. || నందానా ||

ఎందుకిస్తాడని అడగవే చెంచితా............................. || నందానా ||

చెంచిత : నా కొడుకు, నా కొడుకని దుమ్ము పోయకురా..... || నందానా ||

ఆడు నీ కొడుకు కాదేటి .. ఓ నారసిమ్మ ........................... || నందానా ||

కూన తప్పు సేస్తే పిలిచి సెప్పాల............................... || నందానా ||

పెద్ద : అలాగా, ఓహోయ్! బ్రమ్మయ్యా!......................... || నందానా ||

చెంచిత:  ఓహోయ్! బ్రమ్మయ్యా! అయ్య పిలుస్తున్డాడు..... || నందానా ||

రాజా రాం : అమ్మ నాన్నల్లారా  కోటి డిన్గిడీలు............. || నందానా ||

పిలిసారా నన్ను , తప్పు పట్టారా నన్ను......................... || నందానా ||

తలరాతలు నేను సోయంగా సేయను............................. || నందానా ||

నే సదివిన వేదాలు నియమాలు పెడతాయి...................... || నందానా ||

పెద్ద : ఏంటిరా, కొడకా సాకులు సేప్తున్డావు......................... || నందానా ||

చెంచిత : నువ్వు వేదాల నియమాలు వింటావా................... || నందానా ||

రాజా రాం : అవునమ్మ, అవునయ్యా...నియమాలు గట్టివి.... || నందానా ||

మానవులు ఎన్నడూ మంచినే సేయ్యాల................... || నందానా ||

వాటి లెక్కల బట్టి తల రాత రాయాలి!............................... || నందానా ||

ముందు జన్మల సేసే కర్మలని బట్టి ..................................... || నందానా ||

ఈ జన్మ ఫలితాలు ఉంటాయే  తల్లీ!.................................... || నందానా ||

ఈ సూక్ష్మ మెరుగక నన్ను నిందిస్తారు............................... || నందానా ||

తలరాత తిప్పేటి యత్నమూ సేయరే ....................................||నందానా||

మంచిని నేర్పాల, మంచిగుండాల ............... ||అవునవును ||

ఆలోచన సేయాల, ఆచరిన్చాలా.................. ||అవునవును ||

ఆటిజం రోగులని అక్కున చేర్చాలా ............... ||అవునవును ||

నేర్పుగా నాలుగు మాటలు సేప్పాలా................ ||అవునవును ||

పేమతో సేప్పుతే  నేర్సుకొంటారే ....................... ||అవునవును ||

అందుకే తల్లి, సదువుకోవాలే........................... ||అవునవును ||

విద్దేనింటికి పిల్సి బొట్టు పెట్టావే.......................... ||అవునవును ||

విద్దె లేని వాడు వింత పశువో యమ్మ ..................... ||అవునవును ||

వస్తానే వస్తాను పనులెన్నో ఉన్నాయే......................... ||అవునవును ||

(అంటూ రాజా రాం వెళ్ళిపోతాడు )

పెద్ద :తిలింగ దేశము మాది, యజమానులారా ........... || నందానా ||

చెంచులము మేమయ్య యజమానులారా ................... || నందానా ||

వేదాలు శాస్త్రాలు తెలియవు మాకు ............. || నందానా ||

పురాణాలు సెప్పేటి పస లేదు మాకు .......................... || నందానా ||

శ్రీరంగ నీతులే సేప్తాము మేము, శ్రీ రంగ నీతులే తెలుసయ్య మాకు || నందానా ||

యజమానులారా, యజమానులారా...దండాలు దండాలు ..... ||యజమానులారా ||

(అందరూ చేతులు జోడించి ప్రేక్షకుల నుండి సెలవు తీసుకొంటారు)

***********