బాలాజీ అర్చావతార విశేష దృశ్యార్చన 36

బాలాజీ అర్చావతార విశేష దృశ్యార్చన 36

( దృశ్యము 119 )

( భీముడనే కుమ్మరి వాని గుడిశె )

( భీముడు, అతని భార్య తమాలిని ఉంటారు. ఇద్దరూ వేంకటేశ్వరుని భక్తులు )

( వారి గుడిశె లోపల, గోడకి ఒక గూడు ఉంది.( భిత్తికా బిలం ) ఆ గూటిలో కర్రతో చేసిన వేంకటేశ్వర ప్రతిమ ఉంది )

( భీముడు, తమాలిని ఆ విగ్రహం ముందు కూర్చొని భజన చేస్తూ ఉంటారు. భీముని ముందు ఒక మూకుడు ఉంది. అందులో మట్టితో చేసిన తులసీ దళాలు ఉంటాయి )

( భార్యా భర్తలిద్దరూ భక్తి పారవశ్యంతో పాట పాడుతూ ఉంటారు )

పాట ---- శుభం ! శుభం ! శుభం ! శుభం ! శుభం ! శుభం ! శుభం ! శుభం !
శ్రీనివాసునకు శుభం ! శుభం ! వేంకటేశ్వరునకు శుభం ! శుభం !
పావన గిరులకు శుభం ! శుభం ! ప్రాకారాదులకు శుభం ! శుభం !
స్వామి పుష్కరిణికి శుభం ! శుభం ! పుణ్య తీర్థములకు శుభం ! శుభం !
గుడి దీపములకు శుభం ! శుభం ! గుడి గంటలకు శుభం ! శుభం !

( భజన జరుగుతూ ఉండగా తొండమానుడు మారు వేషంలో, అక్కడకు చేరుకొని, ఆ దృశ్యాన్ని చూస్తాడు )

( తొండమానుడు అలసిపోయి ఉంటాడు. ఆ ఇంటికి చేరగానే అతనికి అలసట ఎక్కువవుతుంది )

తొండమాన ---- భక్తాగ్రేసరా ! కులాలా !!

( భక్తి పారవశ్యంలో ఉన్న ఆ కుమ్మరి దంపతులు అతని పిలుపును వినిపించుకోరు )

తొండమాన --- ( తనలో ) ఆహా ! ఈ కులాలుడు ఎంత ధన్యుడు ! ఇతని గృహ భిత్తికా భిల మధ్య మందున్న దారు నిర్మిత వేంకటేశ్వర ప్రతిమ ముందు చేసిన పూజ, వేంకటాచల మందున్న మూల విరాట్టుకు గ్రాహ్యమయినది !! నేను నా అహంకారముతో వేంకటేశ్వరుని ధన కనకములతో, క్రయము చేయగలననుకొన్నాను ! కలియుగమున స్వామి అనుగ్రహము ధనమునకు తప్ప మరి ఏ సాధనమునకు దొరకదని తలచి, భంగ పడినాను ! ( ప్రకాశముగా ) స్వామీ ! శ్రీనివాసా ! నేను నిన్ను అర్థము చేసుకో లేక పోయాను !!

( దంపతులిద్దరూ ఆ మాటలకి తెప్పరిల్లి, అతని వంక చూస్తారు )

( తొండమానుడు తెలివి తప్పి పడిపోతాడు )

( భీముడు గభాలున వెళ్లి, అతన్ని పడిపోకుండా పట్టుకొంటాడు. తమాలిని ఒక నులక మంచం వాలుస్తుంది. దాని మీద తొండమానుని పడుకో బెడతారు. తమాలిని ఒక కుండతో నీళ్లు తెస్తుంది. భీముడు ఆ నీళ్లను తొండమానుని ముఖం మీద జల్లుతాడు )

( తొండమానునికి తెలివి వస్తుంది అది చూసి భార్యాభర్తల ముఖాలలో ఆనందం తాండవిస్తుంది )

భీముడు – అయ్యా ! తమరెవరు ? ఈ కుమ్మరి వానితో మీకు ఏమి అవసరము వచ్చింది ?

తొండమాన -- భక్తాగ్రేసరా ! మీ పేరేమి ?

భీముడు ---అయ్యా ! నా పేరు భీముడు, ఈమె నాభార్య తమాలిని !

తమాలిని --- ( భయం భయంగా ) అయ్యా ! తమరెవరో గాని కులీనుల లాగ ఉన్నారు. ఈ కుమ్మరి గుడిశెకి వచ్చి, తెలివి తప్పి పడిపోయారు ! తమరెవరో తెలియక , మేము మరో దారి లేక , ఈ గుడిశె లోనే తమకి సపర్యలు చేసాము !

భీముడు --- అవును స్వామీ ! మమ్మల్ని మన్నించండి. మీరెవరో తెలియక , మా చేతులతో, ఈ పవిత్ర దేహాన్ని తాకాము ~ ~ ~

తమాలిని --- మా తపేలా లోని నీటిని మీ ముఖం మీద జల్లాము ~ ~ ~

తొండమాన – భక్తాగ్రేసరా ! మిమ్మల్ని మీరు ఇంత తక్కువ చేసి మాట్లాడకండి. మీ ఇంటి భిత్తికా బిలం మధ్య దారు ప్రతిమకి , మృణ్మయ తులసీ దళాలతో మీరు చేసిన పూజ, వేంకటాచలము పైన వేంకటేశ్వరుని పాద పద్మాలకు చేరింది !! మీరు సామాన్యులు కారు !!

( భీముడు, తమాలిని అతని వంక ఆశ్చర్యంతో చూస్తారు )

భీముడు --- అయ్యా ! మీరు చెప్పినదేదీ మాకు అర్థం కాలేదు ! నేను అతి సామాన్యమైమ కుమ్మరిని.

తమాలిని --- అవునయ్యా ! మేము మట్టి పాత్రలు అమ్ముకొని పొట్ట గడుపుకొనే వాళ్లం ! మేము భక్తాగ్రేసరులము ~ ~ ~

బీముడు ---భక్తులము కూడ కాము !

తొండమాన --- పుణ్య దంపతులారా ! నేను తొండమానుడిని, యీ రాజ్యానికి రాజుని .

ఇద్దరూ ----- ( ఆశ్చర్య పోతారు ) ఆ ! మహారాజా వారా !?

తొండమాన --- అవును ! పది రోజుల క్రిందట చాటింపు వేయించాను, కొండ మీద దేవుడికి, సువర్ణ తులసీ దళాలతో అర్చన చేయిస్తానని, మీరు వినే ఉంటారు.

భీముడు --- చిత్తం మహారాజా ! విన్నాము, విన్నాము ~ ~ ~

తొండమాన --- ఆ చాటింపు ప్రకారం రోజుకి ౧౦౮ సువర్ణ దళాల చొప్పున దేవుని అర్చించాను. కాని ఇనాళ్లుగా పూజిస్తున్నా స్వామికి తృప్తి కలుగ లేదు.

భీముడు ---- అయ్యో ! అదేమి మహారాజా ! అంత బంగారం కూడ అతనికి తృప్తి కలిగించ లేదా ?!

తమాలిని-- వడ్డి కాసుల వానికి తృప్తి కలిగించ లేదా ?!

తొండమాన --- దానికి కారణం ఎవరో, ఏమిటొ ~ ~ ~

భీముడు --- ఏమిటది మహారాజా ?

తమాలిని -- ఎవరది మహారాజా ?

తొండమాన----- కారకులు మీరే ! కారణం మట్టి తులసీ దళాలు !

ఇద్దరూ --- మేమా ! మహారాజా ! మేము చేసిన తులసీ దళాలా ?

తొండమాన --- అవును. మీరు అర్చించిన తులసీ దళాలే , వేంకటేశ్వరునికి ప్రియమయ్యాయి ! అందుకే చెప్తున్నాను మీరు సామాన్యులు కారు ! పరమ భాగవతోత్తములు ! మీ గృహానికి ఆ స్వామి స్వయంగా వచ్చినా ఆశ్చర్యం లేదు !

(అదే సమయానికి, గోడ గూటిలో ఉన్న కొయ్య బొమ్మ క్రింద పడుతుంది)

(అందరూ అటువైపు చూస్తారు )

( నేలమీద ఉన్న కొయ్య బొమ్మ లేచి నిలబడుతుంది. శ్రీనివాసుడు ప్రత్యక్షమవుతాడు )

శ్రీనివాస --- తొండమానుడా ! నీవు చెప్పినది నిజము ! నే నీ దంపతులను , విష్ణులోకమునకు గొని పోవుటకు విమానముతో పాటు వచ్చితిని.

భీముడు --- ఓ పరమాత్మా ! నీ వేల శూద్రుడనగు నా గృహమునకు వచ్చితివి ! విదుర, శబర, గజేంద్ర , ఉధ్ధవ, విభీషణుల వలె ఙ్ఞానిని గానే ! నీ కియదగినది నా గృహమునందు ఏమున్నది ?!

తమాలిని—ఓ గోవిందుడా ! మా బుధ్ధి నీ యందే యున్నది ! మేము మంత్రముల నెరుగము ! కర్మములను చేయలేదు ! మా వంటి నీచ జాతి వారికి వేద మెక్కడిది ? నా యొక్కయు,, నా భర్త యొక్కయు భక్తికి సంతోషించిన వాడవయితే, నేను వండిన యన్నమును యదేఛ్ఛగా తినుము !

శ్రీనివాస --- ఓ భక్తులారా ! భక్తితో పెట్టిన అన్నమును తప్పక భుజించెదను !

( తమాలిని సంతోషంతో ఒక విస్తట్లో కేవలం అన్నం తచ్చి పెడుతుంది )

( శ్రీనివాసుడు , తన మూడు వ్రేళ్లతో ఆ అన్నం నుండి ఒక కట్టె తీసి, నోట్లో వెసుకొంటాడు )

( శ్రీనివాసుడు వదిలిన అన్నాన్ని ,తొండమానుడు, కుమ్మరి దంపతులు, కళ్లకి అద్దుకొని తింటారు )

( ఆ ప్రసాదం ఆరగించగానే, కుమ్మరి దంపతుల దుస్తులు మారిపోతాయి ! వారిద్దరూ దివ్య వస్త్రాలతో, అలంకారాలతో సుసజ్జితులవుతారు )

(ఆ దృశ్యాన్ని చూసిన తొండమానుడు శ్రీనివాసుని పాదాలకు మ్రొక్కుతాడు )

తొండమాన --- శ్రీనివాసా ! నేను నీ భక్తుడను కానా ?

శ్రీనివాస --- భక్తులకు ఈర్ష్యాసూయలు , అహంకారము , రాగ ద్వేషములు తగవు ! తొండమాను రాజా ! భక్తి యను పెన్నిధి, జన్మజన్మాంతరముల నుండి, తరుగని సంపద ! ఈ కుమ్మరి దంపతులు , మూడు జన్మలనుండి, నా భక్తిలో పరిపక్వత పొందినారు ! ముందు నీ మనమును నిర్మలము చేసుకొనుము ! ఈ దేహము విడిచి, మరియొక దేహము నాశ్రయింపుము ! మరు జన్మలో నీవు నా సన్నిధిని పొందగలవు !

(తొండమానుడు సంతోషంతో శ్రీనివాసునికి అశ్రుపూరిత నయనాలతో అంజలి ఘటిస్తాడు )

( తరువాత లేచి భీముని కౌగలించుకొంటాడు, తమాలినికి నమస్కరిస్తాడు )

తొండమాన --- పుణ్య దంపతులారా !నేడు మీ వలన నాకు ఙ్ఝానోదయము అయినది ! నేను రాబోవు ఏకాదశి నాడు నా పుత్రునికి రాజ్యము నప్పగించి, స్వామి పుష్కరణిలో మునిగి నా తనువు చాలింతును ! ఈ జన్మము ఇక నాకు దుర్భరము !!

శ్రీనివాస --- కుమ్మరి దంఫతులారా ! మీ కొరకు బయట వేచి ఉన్న దివ్య విమానము నధిరోహింపుడు.

( అందరూ శ్రీనివాసునికి ప్రణమిల్లుతారు )

( శ్రీనివాసుడు అంతర్ధానమవుతాడు )

*****************

( దృశ్యము ౧౨౦ )

( నైమిశారణ్యం )

( సూత పౌరాణికుడు ,శౌనకాది మునులు ఉంటారు )

శౌనక --- సూత మునీంద్రా ! శ్రీ వేంకటేశ్వర అవతరణమును , అవతార తత్వమును సవిస్తారముగా చెప్పి, మమ్ములను కృతార్థులను చేసితిరి.

౧ ఋషి --- తొండమానునికి, వసుధానునికి మధ్య సంధి చేసి,వారివద్ద సుంకమును గ్రహించి, వేంకతేశ్వరుడు తాను వడ్డి కాసుల వాడినని తెలియజేసాడు.

౨ ఋషి --- కుమ్మరి దాసు భీముని కడ మట్టి తులసీ దళములు స్వీకరించి, తనకు ధనముపై, ఆసక్తి లేదని, నిజమైన భక్తి గల చోట, ఆను అత్యంత సులభుడని నిరూపించుకొన్నాడు.

౩ ఋషి --- పంచముల కడ పాదరక్షలు స్వీకరించి తనకు కులభేదము లేదని కూడ చాటుకొన్నాడు.

౪ ఋషి -- ఆపదలో నున్నవారు, తనకి భక్తితో ముడుపు కట్టి, తన సన్నిధికి వచ్చి, అహంకార చిహ్నమైన కేశములను స్మర్పించిన చాలునని, తన హృదయ వైశాల్యమును చూపుకొన్నాడు.

సూతుడు --- వేంకటేశ్వరుడు కోరిన వారికి కొంగు బంగారము, నమ్మిన వారికి ఆప్త బంఢువు, ముక్కోటి దేవతా సమూహములను తనలోనే నిలుపుకొన్న సర్వ వ్యాపకుడు. కుల మత భేదములు లేక తనని ఆశ్రయించిన వారిని అనుగ్రహించెడి వాడు.

శౌనక --- సూత మునీంద్రా ! వేంకటేశ్వరేశ్వరునికి మత సామరస్యము కూడ కలదా ?

సూతుడు --- వేంకటేశ్వరుడు మతముల పట్ల భేదము పాటీంపని వాడనుటకు చాలా నిదర్శనములు కలవు ! ఆయన ‘త్రిపతి’ !! బ్రహ్మ, విష్ణు, మహేశ్వరుల సమగ్ర రూపము !! ఓంకారము లోని మూ,డు శబ్దముల ముచ్చట స్వరూపము !

ఆయన పేరులోని ఈశ్వర శబ్దము , నాగాభరణములు, బిల్వ పత్ర పూజ, జడలు కట్టిన జుట్టు, వరలక్ష్మీ వినాయక వ్రాతాలు ఆచరించే సాంప్రదాయం, పుట్టలో నివాసం వలన అతను శైవులకు ప్రియుడయ్యాడు !

అమ్మవారి లక్షణాలు కలిగి ఉండడం , ఆలయం మీద సింహాల ప్రతిమలు, నవరాత్రి బ్రహ్మోత్సవం, పసుపు వాడకం, వేపాకు, కుంభం పావడలతో తిరుప్పావడ , పీతాంబర ధారణ, ‘ బాలాజీ ’ శబ్దం లోని ‘ బాల’ అన్న పేరు, అతనిని శాక్తేయులకు దగ్గర చేసింది !

ఆలయం పైని సింహ నికేతనం, శ్రీవారి కుడి వక్ష స్థానములో శ్రీ వత్సము ఉండడం వల్ల, జైనులు కూడ అతనిని ఆరాధించెడి వారయ్యారు !

బీబీ నాంచారమ్మను పరిణయ మాడడం వల్ల అతను మహమ్మదీయులకు కూడ దగ్గర వాడయ్యాడు !

౧ ఋషి --- సూత మునీంద్రా ! బీబీ నాంచారమ్మను , శ్రీవారు ఏ విధంగా చేపట్టారు ?

౨ ఋషి --- మత సామరస్య ప్రబోధకమైన నాంచారమ్మ చరిత్రను చెప్పండి !

సూతుడు --- మునులారా ! శ్రధ్ధాభక్తులతో ఆలకించండి !!

******************

( రచయిత విన్నపం. బీబీ నాంచారమ్మ చరిత్రని మొదటిసారిగా పౌరాణిక నాటకంగా వ్రాసిన నేను , ఇప్పటికి ౧౩ సార్లు ప్రదర్శించడం కూడా జరిగింది. హైదరాబాదు లోనే రెండుసార్లు రవీంద్ర భారతి లోను , అయిదు సార్లు త్యాగరాయ గాన సభ లోను ప్రదర్శించడం జరిగింది. నాటక సమాజానికి కాపీ రైట్సు ఇవ్వడం వల్ల , ఆ కథని దృశ్య రూపంలో ఇక్కడ వ్రాయలేక పోతున్నందుకు విచారం గానే ఉంది. ఇంతటితో ‘ బాలాజీ అర్చావతార దృశ్యార్చన ౧౨౦ దృశ్య సుమాలతో చేసి' ప్రస్తుతానికి విరమిస్తున్నాను )

*******************