ఎడమ చేతి బొటన వ్రేలు
( ఈ కథానిక స్వాతి మాస పత్రిక , సెప్టంబరు 2011 సంచికలో ప్రచురిత మయింది).
“ అమ్మా ! పది లక్షల రూపాయలు ఇస్తాను, అది తీసుకొని ఎక్కడికైనా వెల్లిపో !”
కొడుకు మాటలు విని నిర్ఘాంతపోయింది రాజ్యలక్ష్మి. ఆమె వయసు 73 సంవత్సరాలు, ప్రభుత్వ ఆస్పత్రిలో నర్సుగా పని చేసి, పదిహేనేళ్ల క్రిందట పదవీ విరమణ చేసింది.ఒక్కగానొక్క కొడుకుతో దక్షిణ ముంబయిలో, సంపన్నవర్గాల కాలనీలో నివసిస్తోంది.మూడేళ్ల క్రిందట వివాహం కూడా చేసింది.
మనవల కోసం ఎదురు చూస్తూ, ఆ విషయమేదో చెప్తాడనుకొన్న కొడుకు హఠాత్తుగా ఆ మాటనే సరికి, తల దిమ్మెక్కిపోయింది ఆమెకి.
“ మరి నువ్వూ, కోడలు పిల్లా ?” ఎట్టకేలకి గొంతు కూడగట్టు కొని అడిగింది.
“ మేమిద్దరం లండన్ వెళ్లి పోతున్నాం. మాకు అక్కడ మంచి జాబ్ దొరికింది. వెళ్లేందుకు అన్ని ఏర్పాట్లు జరిగి పోయాయి.వచ్చే వారం లోనే ప్రయాణం.”’
“ అలాగా చాల సంతోషం నాయనా ! నేనెక్కడికి పోతాను ? ఈ ఇల్లు---”
“ఇది అమ్మేసాం అమ్మా ! ఆ డబ్బులోంచే నీకు పదిలక్షలు ఇస్తానంటున్నది. ఇంత పెద్ద ఇంట్లో, ఇలాంటి పోష్ కాలనీలో నువ్వు ఉండ లేవు. నీకు ఈ ముంబయి మహానగరం బాగా తెలుసుకదమ్మా! ఏదైనా చిన్న ఇల్లు అద్దెకి తీసుకొని కాలం గడిపెయ్యి. అంతలా ఉండలేక పోతే ఒక ఏడాది పోయాక మా దగ్గరకి వచ్చెయ్యి.”
రాజ్యలక్ష్మికి అర్థమయింది.తనకింక వారం రోజులే డెడ్ లైన్ ! ఈలోగా వాళ్ల ప్రయాణానికి ముందే తను వెళ్లిపోవాలి. లండన్లో ఉద్యోగాలు వెతుక్కోవడానికి, వీసా, పాస్ పోర్టులు తయారు చేసుకోవడానికి, ఇల్లు అమ్మేయడానికి, వాళ్లకి టైము ఉంది. ఈ అమ్మకు చిన్న గూడు చూడడానికి టైము లేదు.ఎందుకంటే వాళ్లకున్న చాలా గొప్పవి. తను నర్సుగా పని చేసిన నిర్భాగ్యురలు, కనుక తను చూసుకోగలదనే ధీమా వాళ్లకి ఉంది. ఇంకెందుకు ఆలస్యం ?!
రాజ్యలక్ష్మి తన డైరి తీసి, అందులో ‘ సీనియర్ సిటిజన్ హెల్ప్ లైన్’ నెంబరు 1090కి డయిల్ చేసింది. అటునుంచి “హలో” అనగానే తన సమస్యని చెప్పింది.
************
మర్నాడు సాయంత్రం పోలీసు కానిస్టేబిల్ తుకారాం రాజ్యలక్ష్మిని కలిసాడు. తను నివసించే కాలనీలో చిన్న ‘వన్ రూం, కిచెన్, అపార్టుమెంటు ఖాళీగా ఉందని, అద్దె 3500, డిపాజిట్ 25000 కట్టాలని చెప్పాడు.
తల్లి తన సమస్యని ఇంత వేగంగా పరిష్కరించుకో గలదని అతను అనుకోలేదు. ఇంటి బయట నిలబడి ఉన్న పోలీసు జీపుని , యూనిఫారంలో వచ్చిన తుకారాంని చూసి, నమ్మకం కలిగి, ఒక సూట్ కేసులో పది లక్షల రూపాయలు సర్ది తల్లి దగ్గర పెట్టాడు.
“ అమ్మా ! నీకు కావలసిన సామాన్లు ఏమిటో చెప్పు, అన్నీ ఎరేంజ్ చేసి, నీ కొత్త ఇంటికి పంపించేస్తాను.”
సామాన్లు ఏం కావాలో చెప్పమంటున్న కొడుకు వంక నిరుత్తరురాలై చూసింది రాజ్యలక్ష్మి. తుకారాం పరిస్థితి అర్థం చేసుకొన్నాడు.“ సార్ ! సామాన్లు ఏవి కావాలో అమ్మని అడిగి ఇబ్బంది పెట్టాకండి. వృధ్ధులకి ఏయే అవసరాలుం టాయో, ఏయే సదుపాయాలు ఉండాలో, వాటికి ఏయే సామాన్లు కావాలో, ‘సీనియర్ సిటిజన్ ఫోరం’ తయారు చేసిన లిస్టు నా దగ్గర ఉంది. మీరు వాటిని ఎరేంజి చేసి పంపించండి.” అంటూ ఒక లిస్టుని అతని చేతికి ఇచ్చాడు తుకారాం. తర్వాత అమ్మనీ , ఆమె సుటుకేసునీ తన జీపులోకి ఎక్కింఛాడు.
***************
ఆ కాలనీ లోని చిన్న ఇంట్లో రాజ్యలక్ష్మి నాలుగేళ్లు సంతోషంగా గడిపింది.‘ తుకారాం’ పిల్లలిద్దరూ ఆమెని ‘ అమ్మమ్మా’ అని పిలుస్తూ క్షణం వదిలేవారు కారు.అంతే కాదు, ఆ కాలనీ లోని వారందరూ, ఆమెతో బాగా కలిసి పోయారు. దక్షిణ ముంబయి లోని పోష్ కాలనీలో ఎవరితోనూ, సంబంధం లేకుండా, ‘ కొడుకు- కోడలు’ అనే పాశానికి కట్టుబడి, తానింత కాలం ఎందుకు గదిపిందో ఆమెకి అర్థం కాలేదు. అక్కడ నివసించే మనుష్యుల ఆదరాభిమానాలు చూసాక !
అయితే ఆ సంతోషం ఎక్కువ కాలం నిలువలేదు. చివరి వీడ్కోలు తీసుకొనే సమయం వచ్చి, ఆమె వారినందరినీ దుఃఖంలో ముంచి, తాను మాత్రం ప్రశాంతంగా కన్ను మూసింది. సీనియర్ సిటిజన్ ఫోరంలో, లిఖిత పూవకంగా రిజిస్టర్ చేసిన ఆమె చివరి కోరికని, ఇనస్పెక్టర్ జయంత్ అందరికీ చదివి వినిపించాడు.
‘ రాజ్యలక్ష్మి అనబడే నేను, నలభై ఏళ్లు నర్సుగా పనిచేసిన నాకు జీతాన్నీ, పదవీ విరమణ అయ్యాక, పెన్షన్ నీ, ఇచ్చి ఆదుకొన్న ప్రభుత్వానికి, నా వంతు భాద్యతగా, నా మృతదేహాన్ని అప్పగిస్తున్నాను. మెడికల్ కాలేజీలో అధ్యయనానికి నా అస్థి పంజరం ఉపయోగ పడితే, ఆత్మతృప్తి కలుగుతుంది. నేను మిగిల్చి పోయిన నా వస్తువులు , నా బ్యాంక్ బేలన్సు, నన్ను, ‘ అమ్మమ్మా’ అని ప్రేమతో పిలిచిన, కానిస్టేబుల్ తుకారాం పిల్లలకి ఇచ్చి వేయమని విన్నవించుకొంటున్నాను. నా ఎడమ చేతి బొటన వ్రేలు మాత్రం, నా తదనంతర క్రియా కర్మలకి, వినియోగించ వలసినదిగా ప్రార్థిస్తున్నాను.’ అని
*****************
మూడు రోజుల తరువాత లండన్ నుంచి వచ్చిన , ‘ఈ-మెయిల్ ని’ తుకారాంకి చూపించాడు జయంత్.
“ అయ్యా ! నా తల్లి మరణ వార్త విని నేను చాలా దుఃఖించాను. ఆమ్నె చివరి కోరికని కూడా తెలుసుకొన్నాను. ఇండియా నుండి వెళ్ళ్లిపోయేటప్పుడే ఆమెకి పది లక్షలు ఇచ్చి, నా ఋణం తీర్చుకొన్నాను.కేవలం ఆమె బొటన వ్రేలి కోసం, దాని వెనుకనున్న అంధ విశ్వాసాల కోసం, తిరిగి ఇండియాకి నేను రాలేను. ఆ బాధ్యత లబ్ధిదారుడైన శ్రీ తుకారాం గారికే, అప్పగించ వలసిందని చెప్పండి.”
ఆ సందేశాన్ని సజల నయనాలతో చదివిన తుకారాం “సారూ ! నాకు వారం రోజులు సెలవియ్యండి. నాసికా త్రయంబకం వెళ్లి, అమ్మకి ‘ అంగుష్ట శ్రాధ్ధం ’ చేయిస్తాను” అన్నాడు.
****************
( ఈ కథానిక స్వాతి మాస పత్రిక , సెప్టంబరు 2011 సంచికలో ప్రచురిత మయింది).
“ అమ్మా ! పది లక్షల రూపాయలు ఇస్తాను, అది తీసుకొని ఎక్కడికైనా వెల్లిపో !”
కొడుకు మాటలు విని నిర్ఘాంతపోయింది రాజ్యలక్ష్మి. ఆమె వయసు 73 సంవత్సరాలు, ప్రభుత్వ ఆస్పత్రిలో నర్సుగా పని చేసి, పదిహేనేళ్ల క్రిందట పదవీ విరమణ చేసింది.ఒక్కగానొక్క కొడుకుతో దక్షిణ ముంబయిలో, సంపన్నవర్గాల కాలనీలో నివసిస్తోంది.మూడేళ్ల క్రిందట వివాహం కూడా చేసింది.
మనవల కోసం ఎదురు చూస్తూ, ఆ విషయమేదో చెప్తాడనుకొన్న కొడుకు హఠాత్తుగా ఆ మాటనే సరికి, తల దిమ్మెక్కిపోయింది ఆమెకి.
“ మరి నువ్వూ, కోడలు పిల్లా ?” ఎట్టకేలకి గొంతు కూడగట్టు కొని అడిగింది.
“ మేమిద్దరం లండన్ వెళ్లి పోతున్నాం. మాకు అక్కడ మంచి జాబ్ దొరికింది. వెళ్లేందుకు అన్ని ఏర్పాట్లు జరిగి పోయాయి.వచ్చే వారం లోనే ప్రయాణం.”’
“ అలాగా చాల సంతోషం నాయనా ! నేనెక్కడికి పోతాను ? ఈ ఇల్లు---”
“ఇది అమ్మేసాం అమ్మా ! ఆ డబ్బులోంచే నీకు పదిలక్షలు ఇస్తానంటున్నది. ఇంత పెద్ద ఇంట్లో, ఇలాంటి పోష్ కాలనీలో నువ్వు ఉండ లేవు. నీకు ఈ ముంబయి మహానగరం బాగా తెలుసుకదమ్మా! ఏదైనా చిన్న ఇల్లు అద్దెకి తీసుకొని కాలం గడిపెయ్యి. అంతలా ఉండలేక పోతే ఒక ఏడాది పోయాక మా దగ్గరకి వచ్చెయ్యి.”
రాజ్యలక్ష్మికి అర్థమయింది.తనకింక వారం రోజులే డెడ్ లైన్ ! ఈలోగా వాళ్ల ప్రయాణానికి ముందే తను వెళ్లిపోవాలి. లండన్లో ఉద్యోగాలు వెతుక్కోవడానికి, వీసా, పాస్ పోర్టులు తయారు చేసుకోవడానికి, ఇల్లు అమ్మేయడానికి, వాళ్లకి టైము ఉంది. ఈ అమ్మకు చిన్న గూడు చూడడానికి టైము లేదు.ఎందుకంటే వాళ్లకున్న చాలా గొప్పవి. తను నర్సుగా పని చేసిన నిర్భాగ్యురలు, కనుక తను చూసుకోగలదనే ధీమా వాళ్లకి ఉంది. ఇంకెందుకు ఆలస్యం ?!
రాజ్యలక్ష్మి తన డైరి తీసి, అందులో ‘ సీనియర్ సిటిజన్ హెల్ప్ లైన్’ నెంబరు 1090కి డయిల్ చేసింది. అటునుంచి “హలో” అనగానే తన సమస్యని చెప్పింది.
************
మర్నాడు సాయంత్రం పోలీసు కానిస్టేబిల్ తుకారాం రాజ్యలక్ష్మిని కలిసాడు. తను నివసించే కాలనీలో చిన్న ‘వన్ రూం, కిచెన్, అపార్టుమెంటు ఖాళీగా ఉందని, అద్దె 3500, డిపాజిట్ 25000 కట్టాలని చెప్పాడు.
తల్లి తన సమస్యని ఇంత వేగంగా పరిష్కరించుకో గలదని అతను అనుకోలేదు. ఇంటి బయట నిలబడి ఉన్న పోలీసు జీపుని , యూనిఫారంలో వచ్చిన తుకారాంని చూసి, నమ్మకం కలిగి, ఒక సూట్ కేసులో పది లక్షల రూపాయలు సర్ది తల్లి దగ్గర పెట్టాడు.
“ అమ్మా ! నీకు కావలసిన సామాన్లు ఏమిటో చెప్పు, అన్నీ ఎరేంజ్ చేసి, నీ కొత్త ఇంటికి పంపించేస్తాను.”
సామాన్లు ఏం కావాలో చెప్పమంటున్న కొడుకు వంక నిరుత్తరురాలై చూసింది రాజ్యలక్ష్మి. తుకారాం పరిస్థితి అర్థం చేసుకొన్నాడు.“ సార్ ! సామాన్లు ఏవి కావాలో అమ్మని అడిగి ఇబ్బంది పెట్టాకండి. వృధ్ధులకి ఏయే అవసరాలుం టాయో, ఏయే సదుపాయాలు ఉండాలో, వాటికి ఏయే సామాన్లు కావాలో, ‘సీనియర్ సిటిజన్ ఫోరం’ తయారు చేసిన లిస్టు నా దగ్గర ఉంది. మీరు వాటిని ఎరేంజి చేసి పంపించండి.” అంటూ ఒక లిస్టుని అతని చేతికి ఇచ్చాడు తుకారాం. తర్వాత అమ్మనీ , ఆమె సుటుకేసునీ తన జీపులోకి ఎక్కింఛాడు.
***************
ఆ కాలనీ లోని చిన్న ఇంట్లో రాజ్యలక్ష్మి నాలుగేళ్లు సంతోషంగా గడిపింది.‘ తుకారాం’ పిల్లలిద్దరూ ఆమెని ‘ అమ్మమ్మా’ అని పిలుస్తూ క్షణం వదిలేవారు కారు.అంతే కాదు, ఆ కాలనీ లోని వారందరూ, ఆమెతో బాగా కలిసి పోయారు. దక్షిణ ముంబయి లోని పోష్ కాలనీలో ఎవరితోనూ, సంబంధం లేకుండా, ‘ కొడుకు- కోడలు’ అనే పాశానికి కట్టుబడి, తానింత కాలం ఎందుకు గదిపిందో ఆమెకి అర్థం కాలేదు. అక్కడ నివసించే మనుష్యుల ఆదరాభిమానాలు చూసాక !
అయితే ఆ సంతోషం ఎక్కువ కాలం నిలువలేదు. చివరి వీడ్కోలు తీసుకొనే సమయం వచ్చి, ఆమె వారినందరినీ దుఃఖంలో ముంచి, తాను మాత్రం ప్రశాంతంగా కన్ను మూసింది. సీనియర్ సిటిజన్ ఫోరంలో, లిఖిత పూవకంగా రిజిస్టర్ చేసిన ఆమె చివరి కోరికని, ఇనస్పెక్టర్ జయంత్ అందరికీ చదివి వినిపించాడు.
‘ రాజ్యలక్ష్మి అనబడే నేను, నలభై ఏళ్లు నర్సుగా పనిచేసిన నాకు జీతాన్నీ, పదవీ విరమణ అయ్యాక, పెన్షన్ నీ, ఇచ్చి ఆదుకొన్న ప్రభుత్వానికి, నా వంతు భాద్యతగా, నా మృతదేహాన్ని అప్పగిస్తున్నాను. మెడికల్ కాలేజీలో అధ్యయనానికి నా అస్థి పంజరం ఉపయోగ పడితే, ఆత్మతృప్తి కలుగుతుంది. నేను మిగిల్చి పోయిన నా వస్తువులు , నా బ్యాంక్ బేలన్సు, నన్ను, ‘ అమ్మమ్మా’ అని ప్రేమతో పిలిచిన, కానిస్టేబుల్ తుకారాం పిల్లలకి ఇచ్చి వేయమని విన్నవించుకొంటున్నాను. నా ఎడమ చేతి బొటన వ్రేలు మాత్రం, నా తదనంతర క్రియా కర్మలకి, వినియోగించ వలసినదిగా ప్రార్థిస్తున్నాను.’ అని
*****************
మూడు రోజుల తరువాత లండన్ నుంచి వచ్చిన , ‘ఈ-మెయిల్ ని’ తుకారాంకి చూపించాడు జయంత్.
“ అయ్యా ! నా తల్లి మరణ వార్త విని నేను చాలా దుఃఖించాను. ఆమ్నె చివరి కోరికని కూడా తెలుసుకొన్నాను. ఇండియా నుండి వెళ్ళ్లిపోయేటప్పుడే ఆమెకి పది లక్షలు ఇచ్చి, నా ఋణం తీర్చుకొన్నాను.కేవలం ఆమె బొటన వ్రేలి కోసం, దాని వెనుకనున్న అంధ విశ్వాసాల కోసం, తిరిగి ఇండియాకి నేను రాలేను. ఆ బాధ్యత లబ్ధిదారుడైన శ్రీ తుకారాం గారికే, అప్పగించ వలసిందని చెప్పండి.”
ఆ సందేశాన్ని సజల నయనాలతో చదివిన తుకారాం “సారూ ! నాకు వారం రోజులు సెలవియ్యండి. నాసికా త్రయంబకం వెళ్లి, అమ్మకి ‘ అంగుష్ట శ్రాధ్ధం ’ చేయిస్తాను” అన్నాడు.
****************
Comments
Post a Comment