మరలు మమతలు
అది ఒకానొక పేరు మోసిన ప్రైవేటు కంపెనీలోని ‘టూల్ రూమ్’ .ఆధునిక పధ్ధతిలో డిజైన్ చేయబడి అందంగా, నీట్ గా ఉంది. లేత్, మిల్లింగ్, ప్లేసర్, షేపర్, బోరింగ్, గ్రైండింగ్, డ్రిల్లింగ్ లాంటి బేసిక్ మిషన్లతో పాటు, మరికొన్ని ప్రత్యేకమైన పనులు చేసే ప్రత్ర్యేకమైన మిషన్లు కూడా కలిగి, సాంకేతిక విధ్యార్థులకీ , ఇంజనీర్లకీ కనుల పండుగ చేసేలాగుంది !
ఆ యంత్రాంగం ,‘ ఫుల్ స్వింగుతో ’పని చేసేటప్పుడు చూడాలి. యంత్రాల మీదుగా అమర్చబడిన ‘ పుల్లీలు’ గిరగిరా కళ్లు చెదిరిపోయేలా తిరుగుతూ, తమని బెల్టులతో బిగించిన యంత్రాలలో కొన్నిటిని ,తమలాగే గిరగిరా తిప్పుతూ, మరి కొన్నింటిని క్రిందకీ, మీదకీ, ముందుకీ, వెనకకీ ఊగేలా చేస్తూ, రకరకాల కదలికలని వేటివి వాటికి అనుగుణంగా మార్చి, ప్రదర్శిస్తూ ఉంటాయి.ఒక్కోచోట నిప్పురవ్వలు పుట్టించే గ్రైండర్లూ, తమకి కట్టర్ కీ మధ్య చుట్టలు చుట్టలుగా పాములు లాగ సాగిపోయే లోహపు రజనుని సృష్టించే ‘లేత్ లు’ దళసరి ఇనుప పేట్లని ఒకే ఒక బ్రహ్మాండమైన శబ్దంతో ముక్కలు ముక్కలు చేసే,‘ షీట్ కటింగ్’ యంత్రాలతో పాటు, నున్నని ఫినిష్ ని ఇచ్చి, నిశితమైన గ్రూవులూ, స్లాట్ లూ,తయారు చేసే ,‘ మిల్లర్లూ’ , ఒకే తడవకి రెండునుండి, ఎనిమిది వరకు కన్నాలు పొడిచే ‘డ్రిల్లర్’లూ, వేటి పని అవి చేస్తూ చూసేవారిని కట్టి పడేస్తాయి.
అందులో ఆ రోజు జూన్ పదిహేడవ తారీఖు. !
రెండు రోజుల క్రిందట కొత్తగా ఛార్జి తీసుకొన్న సాంకేతిక విభాగానికి చెందిన డైరక్టరు మొట్టమొదటి సారిగా టూల్ రూమ్ చూడడానికి వస్తున్నాడు. కొత్త డైరక్టరు గురించి అప్పుడే చాలా రకాల ఊహాగానాలు, ‘స్టాఫ్’లో మొదలయ్యాయి..ఇది వరకు ఆ స్థానంలో ఉన్న దొర అకస్మాత్తుగా ‘రిటైర్ మెంట్’ కోరడం వల్ల కొత్త డైరక్టరు కోసం ప్రకటనలు పడి, ఇతనిని నియమించడం జరిగిందట ! ఇంతవరకు ఆ కంపెనీకి సంబంధించిన డైరక్టర్లందరూ విదేశస్థులే కావడం , ఈ విధంగా అనుకోని మార్పు జరిగి ఒక భారతీయుడు ఆ స్థానంలో నియమింపబడడం అపూర్వమైన విషయంగా మారి, చర్చలలోకి జారుకొంది. కొత్త డైరక్టరుకి ‘ ఫారిన్ డిగ్రీ’ ఉందనీ, అతను దక్షిణ ప్రాంతానికి చెందిన వాడని మాత్రమే ప్రతీ ఒక్కరికీ నికరంగా తెలిసిన విషయం. ఆ పైన మిగిలిన వన్నీ, ఊహలతో పూర్తిచేసి, ఇంచుమించు తాము అతనిని చూసినట్లే మాట్లాడుతున్నారు కొంత మంది .కోతల రాయుళ్లు.
వీళ్లందరనీ పేరు పేరుగా తరిమి, ఎవళ్ల మిషన్ దగ్గరకి వాళ్లని నిలబెట్టేసరికి, ‘బలరాం’ మిస్త్రీకి తల ప్రాణం తోకకి వచ్చింది. ఆ మిషీన్ షాపు ప్రొడక్షన్ కి క్రింది స్థాయిలో భాధ్యత వహించే మేస్త్రీ పదవి ఖాళీ కావడం, అందులో తాత్కాలికంగా అందరిలోకీ సీనియర్ అయిన , బలరాంని నియమించి ఎక్కువ రోజులు కాక పోవడం వల్ల, అతనంటే,
‘మేస్త్రీ’ అనే గుర్తింపు వాళ్లలో కలగక పోవడం చూసి బలరాంకి చిరాకెత్తు కొచ్చింది
బలరాం పైన ఎంత కోపం ఉన్నా, డైరక్టరు వచ్చే రోజు కాబట్టి అతని మీద శతకం చదువుతూ, ఎవరి పని మీద వారు వాళ్లు జారుకొన్నారు. అందరూ. ‘పేనుకి పెత్తనమిచ్చినట్లు’ తాత్కాలికంగా నైనా అతనిని మేస్త్రీగా నియమించడం ఎవరికీ ఇష్టం లేదు.
తన పట్ల ‘ స్టాప్’ కున్న అభిప్రాయం బలరాంకి తెలియనిదేమీ కాదు. బయటికి ఏమీ అనకుండా ఈ విధమైన నిరసన ప్రకటించడం అతనికి కోపాన్ని తెప్పించింది. ఎలాగైనా తనా పదవిలో స్థిరపడి పోవాలనే పట్టుదలని పెంచింది. ఈ విషయంలో అతను ముందుగానే జాగ్రత్త పడ్డాడు. ‘ఫోర్ మెన్’ని ఒప్పించి తన నివేదన పత్రం మీద బలమైన ‘సిఫారిస్’ చేయించాడు. కాని, ఉన్నట్లుండి .దొర మారడంతో తన ప్రమోషన్ స్థగితమయి పోయింది. ఇంక ఈ కొత్తాయన ఎలాంటి వాడో, ఏమో ! సాధారణంగా కొత్తగా వచ్చిన ఆఫీసర్లు తమ క్రింద అధికారుల మీద ఆధారపడి, వాళ్లెలా చెబితే అలా చేస్తారు. ఈయన అదే రకమయితే ఫరవాలేదు.
బలరాం ఒక నిట్టూర్పు విడిచి టూల్ రూం అంతా కలయ జూసాడు. దురంగా నీలం రంగు ‘ ఆప్రన్’ వేసుకొని, మిల్లింగు మిషిన్లో ‘జాబ్’ బిగిస్తూ, అది సరిగ్గా అమరిందో లేదోనని సుద్దముక్క పట్టుకొని, దానితో అన్ని కోణాల నుండి పరీక్షిస్తున్న రఘునాథ్’ కంట పడగానే, అతని హృదయం కలుక్కుమంది.
ఈ విషయంలో తనతో పోటీకి వచ్చే అభ్యర్థి అతనొక్కడే ! బలరాం ఆలోచనలు రఘునాథరావు చుట్టూ ముసురు కొన్నాయి. తక్కిన ‘మెషినిష్టులు’ తోడగడానికి సిగ్గుపడే ఆప్రన్ అతడు విధిగా తొడుగుకొని పని చేస్తాడు. అంతమందీ ఎంతో కొంత పని వదిలి పెట్టి, ‘ ఓవర్ టైము’ కోసం తంటాలు పడితే, రఘునాథ్ నిజంగా అవసరమయితే తప్ప ఓవర్ టైము చెయ్యడు. పనిలోకి వచ్చీ రాగానే కనీసం ముప్పావు గంట సేపు మెషీన్ ని తుడిచి, అన్ని భాగాలకీ, ‘ ఆయిలింగ్’ చేస్తాడు. ఆ మెషీన్ అంటే ఎందుకో అతనికి అంత ప్రాణం ! ఎవరైనా ఆ విషయాన్ని గురించి అడిగితే, ‘ అది నా సాథీ ’ అని, చిరునవ్వుతో చెప్తాడు. నిజానికి అతను నవ్వనక్కర లేదు. అతని కళ్లు ఎప్పుడూ నవ్వుతూనే ఉంటాయి. విశాలమైన నుదురు, ఎత్తుగా ఉండి కొనదేలిన ముక్కు, ధనస్సు లాంటి పెదాల క్రింద, చుబుకానికి పైన అందమైన చిన్న గుంట, అతని ముఖాన్ని మరొకసారి దర్శనీయం చేస్తాయి. పరీక్షలాంటిది పెట్టినట్లయితే తనతోనే కాదు, ఈ మెషీన్ షాపులో ఎవరితోనైనా పోటీ చేసి, గెలిపొందే విగ్రహమూ, నేర్పరితనమూ, ఉన్నాయి అతనికి.
ఇన్ని సుగుణాలు ఉండి, పైకి రాలేక పోవడానికి కారణం నిజానికి రఘునాథ్ అతి మంచితనమే అని చెప్పాలి. పనిలో గుట్టుమట్లు గుప్పెట్లో బిగించి ఉంచక అడగని వాళ్లదే పాపమన్నట్లు, చెప్పేయడం, ఎవరికి ఎలాంటి టెస్టు జరిగినా, అది
తనకే అన్నట్లు సంబర పడి అన్ని విధాలా సహాయ పడడం, బలరాం స్వభావానికి పూర్తిగా నచ్చని పనులు. ఒక్క సీనియారిటీ తప్ప, ఏ అర్హత లేని అతను ప్రస్తుత స్థితికి రావడానికి రఘునాథ్ సహాయం చాలానే ఉన్నా, ఆ విషయం చెప్పుకోవడానికి బలరాంకి ఇష్టం లేదు.
ఆలోచనల నుంచి తేరుకొని అతని వంక, అతని మెషీన్ వంక చూశాడు బలరాం.
రఘునాథ్ ‘జాబ్’ అమర్చి అది బాగా వెలుగులో కనిపించేలా ఆ యంత్రాన్ని కున్న ‘హేండులేంపుని’ తిప్పి సరి చేస్తూ ఉండగా, ఉన్నట్లుండి అది ఆరిపోయింది. ‘ లేంప్’ ఒక్కటే కాదు, మెషీన్ కూడా ఆగిపోయింది. ఆశ్చర్యంతో తన చుట్టు పట్ల నున్న యంత్రాల వంక చూసాడు బలరాం. వాటి పరిస్థితి కూడ అంతే కావడంతో, తల ఎత్తి, వాటిని నడిపే పుల్లీల వంక చూసాడు . అవి మామూలు గమనానికి చాలరెట్లు మందంగా కీచుకీచుమంటూ తిరుగుతూ, మరో నిముషంలో ఆగి ఫోవడానికి సిధ్ధంగా ఉన్నాయి.
‘ఇదేమిటిది !’ నుదుటి మీద అరచేతితో బాదుకొంటూ విస్తుపోయాడు బలరాం. ‘తీరా డైరక్టరు వచ్చే సమయానికి సరిగ్గా ఇలా కరెంటు ఆగిపోవడం ఏమిటి ? ’
“ మరొక అయిదు నిముషాల వ్యవధిలో కరెంటు వచ్చేస్తుంది. ఎవ్వరూ మెషీన్ దగ్గర నుండి కదల వద్దు. డైరక్టర్ వచ్చే సమయం కూడా అయింది. ” బిగ్గరగా అరుస్తూ, హెచ్చరించాడు బలరాం.
అయితే అతని హెచ్చరికని ఎవరూ లక్ష్య పెట్టలేదు. కరెంటు వచ్చీ రాగానే , తిరిగి వాటంతట అవి ‘స్టార్ట్’ కాకుండా, స్విచ్ ఆఫ్ చేసి, యంత్రానికి వెనక భాగంలో ఉండే అలమారా తెరచి, తలొక గ్లాసు తీసుకొని, ఒకరి తరువాత ఒకరుగా, ‘కాంటీన్’ వైపు దారి తీసారు. మరికొద్ది సేపటికి టూల్ రూమ్ మూడు వంతులుగా పైగా ఖాళీ అయిపోయింది. మిగిలిన పావు వంతు కూడా జట్టుగ విడిపోయి కబుర్లలో పడ్డారు.
రఘునాథరావు మాత్రం మెషీన్ దగ్గర నుండి కదల లేదు. ఆగిపోయిన చక్రాల కేసి చిరునవ్వుతో చూసి, అలమరా నుండి ‘స్పేనర్లు’ తీసి, మెషిన్ గేర్ బాక్స్ తెరచి ఆయిలింగ్ చేయ సాగాడు.
సాంకేతిక భాషలో చెప్పాలంటే అది ఒక ‘నాన్ ఫ్లయింగ్ వెథర్ ’ గ్రహణం పట్టిన యంత్రాగారంగా తెలుగులో చెప్పుకో వచ్చు! ఎక్కడా చక్రాల కదలిక లేక కొద్ది నిమిషాల క్రితం కోలహలానికి అంతు లేని ఆ మెషిన షాపుని నీరవత ఆక్రమించి తన గర్భంలో ఇముడ్చుకొంది.
‘ ఇలాంటప్పుడు డైరక్టరు వస్తే ఏం చేయాలి ?’ తన ముందు జాబ్ కార్డులు తిరగేస్తూ, ఆ రోజు చేయాల్సిన పనుల జాబితా కంగారు పెడుతూ ఉంటే, ఆలోచిస్తూ కూర్చొన్న బలరాం , గేర్ బాక్స్ తెరచి క్లీన్ చేస్తూన్న, రఘునాథ్ వంక ఆశ్చర్యంగా చూసాడు.
అప్పటి పరిస్థితిని బట్టి, అందరూ రఘునాథ్ లా ఉంటే ఎంత బాగుండెది అని అనుకొన్నా, మిగిలిన స్టాప్ అంతా , దైవానుకూల్యం వల్ల దొరికిన అవకాశాన్ని సద్వినియోగం చేస్తూ ఉంటే, అతను ఒక్కడూ ఇలా ఏదో ఒక్క పనిలో తలదూర్చడం ,‘ పిచ్చి’ కాకపోతే మరేమిటి ! అని అలోలోపల విస్తుపోతూ, కరెంటు ఎంత సేపటిలో వస్తుందో కనుక్కోవడానికి టూల్ రూమ్ వదిలి బయట పడ్డాడు బలరాం.
రఘునాథరావు మాత్రం తన పని తాను చేసుకు పోతున్నాడు. ఇలాంటి ‘నాన్ ఫ్లయింగ్ వెథర్’ అంటే అతనికి చాలా ఇష్టం. రోజుకి కనీసం పద్దెనిమిది గంటలైనా పనిచేసే ఆ మెషీనుకి అప్పుడప్పుడు అలాంటి విశ్రాంతి అవసరమని అతని అభిప్రాయం ! అలాంటప్పుడు గేర్ బాక్సు తెరచి, తిరిగి అలసి పోయిన ఆ మర చక్రాలకి కాస్త నూనె తడి తగిలించడం అతనికి అలవాటైన పని. అందుకే ఆ మిల్లింగు మిషీను తన ఆప్త బంధువు అని చెప్పుకోవడానికి అతను సిగ్గుపడడు.
రఘునాథ్ తన పద్దెనిమిదో ఏట ఆ టూల్ రూంలో ‘ ఖలాసిగా’ చేరాడు. మెషిన్లలో జాబ్ ని చల్లబరిచే నిమిత్తం ఉపయోగించే పాలలాంటి ‘కూలింగ్ మిల్కుని’ వాటి టేంకు నిండా నింపడం, ప్లేసర్ల ముందు గుట్టలు గుట్టలుగా పోగయిన ,‘జాబ్’ లని ట్రాలీలలో సర్ది, వాటిని యథాస్థానానికి చేర్చడం, రకరకాలైన మూసలలో తయారయిన ఇత్తడి, ఇనుప రాడ్ లని , ‘లేత్’ మిషిన్కి చేరవేయడం, అవీ అప్పట్లో చేసే పనులు. క్రమంగా ఆ కంపెనీలోనే ఇచ్చే సాంకేతిక శిక్షణ పొంది, మెషినిస్టు అయి చిన్న చిన్న డ్రిల్లింగు మిషిన్లు నడుపుతూ, ఈ నాటికి తన ఇరవై మూడేళ్ల సర్వీసులో , ప్రథమ శ్రేణికి చెందిన మెషినిస్టు అయి, ‘ మిల్లింగు మెషీన్’ పని చేబట్టాడు. ఆ ఒక్క మిల్లింగ్ మిషిన్ అన్ని మిషిన్లు చేసే పనిని సమిష్టిగా చేయగలదు ! అందువలననే ఆ మెషిన్ పట్ల అతనికి మమకారం జాస్తీ ! పనిలో ఏ మాత్రం హెచ్చు తగ్గులు వచ్చినా, ఏ కారణం చేతనైనా అది చిన్న చిన్న బ్రేక్ డౌన్’ లని ఎదుర్కొన్నా, అతని ప్రాణం గిలగిల్లాడేది. దానిని గమనించిన అతని ‘కో వర్కర్లు ’ ఆ మెషీన్ ని అతని ప్రేయసిగా వర్ణించి అతనిని ఒక ఆట పట్టిస్తూ ఉండేవారు.
గేర్ బాక్సు క్లీను చేస్తూ, తనకి కొంత దూరంలో నిలబడి, తన వంకే చూస్తున్న, వ్యక్తిని గమనించి చకితుడయ్యాడు రఘునాథ్.
చేతిలో ఎర్రని డైరీ, ఇంకా కొన్ని ఇంజనీరింగు పుస్తకాలు పట్టుకొని, తన వంకే పరీక్షగా చూస్తున్న అతనిని చూసి నవ్వుకొన్నాడు రఘునాథ్.
ప్రతీ మంగళ వారం నాడు ఆ ఫేక్టరీ చూడడానికి బయటి నుండి వచ్చే ‘ విజిటర్స్’ని లోపలికి రానిస్తారు. ఆ ఫేక్టరీ పేరు మోసినది కావడం వల్ల, మంఛి మిషినరీ కలిగి ఉండడం వల్ల, ఎక్కువగా ఇంజనీరింగ్ విధ్యార్థులు దానిని చూడడానికి రావడం కద్దు. ఇతను కూడా అలాంటి బాపతే అయి ఉండాలి ! కాని పాపం ఇలాంటి ‘నాన్ ఫ్లయింగ్ వెథర్లో’ ఏం చూడ గలడు ?
“ మెషీనుకేమయింది ? గేర్ బాక్సు ఎందుకు తెరిచారు ?” ప్రశ్నించాడు అతను.
ఇతనికి కొద్దో గొప్పో మిషీన్ల సంగతి తెలుసులా ఉంది. రఘునాథ్ ఉత్సాహంతో జవాబిచ్చాడు. “ ఏమీ కాలేదు, మెషీన్ ఎలాగూ రెస్టులొ ఉంది కాబట్టి, ఇదే మంఛి సమయమని గేర్ బాక్స్ తెరిచి చూస్తున్నాను, అంతే !”
ఆ వ్యక్తి గేర్ బాక్స్ దగ్గరగా వచ్చి, లోపలికి తొంగి చూస్తూ అడిగాడు. “ మీకీ విషయంలో అంత శ్రధ్ధ దేనికి ! అందరి లాగ కాంటీనుకి వెళ్లి కూర్చోక, ఈ పని ఎందుకు తలపెట్టారు ?”
అతని చొరవ రఘునాథ్ కి ఆశ్చర్యాన్ని కలగజేసింది. ఒక విజిటర్ నుంచి అలాంటి ప్రశ్న ఆశ్చర్య కరమైన విషయమే ! ఇతనెవరో స్టూడెంటు మాత్రం కాదు, ఇంజనీరు అయి ఉంటాడు. అయినా ఈ విషయం తెలుసుకోవడం పట్ల ఆసక్తి ఎందుకో రఘునాథ్ కి అంతు పట్టలేదు.
“జవాబు చెప్పారు కారేం ?” అతను రెట్టించాడు
రఘునాథ్ ఆ వ్యక్తి ముఖంలోకి వింతగా చూస్తూ, జవాబిచ్చాడు. “ఈ యంత్రానికీ నాకూ మధ్య మాటలలో చెప్పలేని అనుబంధం ఉంది.దీని వల్లనే నేను పథమ శ్రేణికి చెందిన మెషినిష్టుని అయ్యాను.అయినా ఒక ఇంజనీరుగా మీరీ ప్రశ్న వెయ్యడం బాగా లేదు. చేసే పని పట్ల శ్రధ్ధ వహించడం దానికి సర్వ విధాలా సహయపడి నమ్మిన బంటులా మన మాట వినే ‘ మరల’ మీద మమత పెంచుకోవడం తప్పంటారా ?”
“ అబ్బే – లేదు ! అలాగని ఎవరన్నారు ?” చేతి వాచీ వంక చూస్తూ అన్న ఆ వ్యక్తి మాటలు తడబడ్డాయి. సరిగ్గా అదే సమయంలో అ యంత్రాగారంలో లైట్లు గుప్పుమని వెలిగాయి. ఆ వెంటనే కీచు కీచు మంటూ తిరిగిన పుల్లీలు మరికొంత సేపటికి పూర్తి వేగాన్ని పుంజుకొన్నాయి. కరెంటు వచ్చిందన్న వార్త కూడా దానిలాగే వ్యాపించడంతో, స్టాఫ్ అంతా ఒక్కసారి ద్వారం ముందు గుంపులు గుంపులుగా చేరి, ఒకరి నొకరు త్రోసుకొంటూ, లోపలికి రావడం మొదలు పెట్టారు. దానితో చిన్న కోలాహలం ఏర్పడి, బలరాం కేకలు అదిలింపులతో మరి కాసేపటికి చల్లబడింది.
ఆ సందడిలో విజిటర్ ఎక్కడికి పోయాడో రఘునాథ్ గమనించ లేదు. గేర్ బాక్సు కవరు ఎప్పటిలాగే అమర్చి మిషిన్ స్టార్టు చేయడంలో నిమగ్నమయ్యాడు.
ఇంతలో డైరక్టరు గారు వస్తున్నారన్న వార్త వచ్చి చేరడంతో బలరాం మనస్సులోనే భగవంతునికి ధన్యవాదాలు అర్పించుకొని, హడావుడిగా తిరుగుతూ, ఆ వార్తని అందరికీ చేర వేసాడు. అందరూ ఉత్సాహంతో ఒక కంటిని ద్వారం వంక నిలిపి, మరొక కంట మెషిన్ లోని జాబ్ పట్ల కేంద్రీకరించారు. అలా మరికొంత సేపటికి ఆ టూల్ రూం తిరిగి తన రూపాన్ని సరిదిద్దుకొని చూసేవారి కళ్లు మిరమిట్లు కొల్పేలా తయారయి, డైరక్టరు రాకకి ఎదురు చూడ సాగింది.
అనుకొన్నట్లుగానే అయిదారుగురు ఆఫీసర్లు గుంపు ‘ టూల్ రూం’ లోపలికి ప్రవేశించింది. వాళ్లలో డైరక్టరు కోసం గాలించిన స్టాఫ్ ఏమీ అర్థం కాక, ఒకరి ముఖం మరొకరు ప్రశ్నార్థకంగా చూసుకొన్నారు. బలరాంకి కూడా అందులో ఎవరు డైరక్టరో అంతు పట్టక పోయినా, అందులో తనకి తెలిసిన ఫోర్ మెన్ వెనక చేతులు కట్టుకొని అనుసరించాడు..ఆ ఫోర్ మెన్ మిగిలిన వారికి టూల్ రూం లోని మిషిన్ల వంక చూపిస్తూ ఏవేవో చెప్తున్నాడు.
అలా వచ్చిన గుంపులో ఫుల్ సూటులో ఉన్న ఒక దొర కనిపించి అందరినీ ఆశ్చర్యంలో ముంచాడు. ఈ సారి కూడా , ఒక దొరగారినే డైరక్టరుగా నియమించి ఉంటారనీ, తమకి అందిన సమాచారం తప్పయి ఉంటుందన్న తలంపు కలిగి నిరుత్సాహం ఆవరించింది అందరినీ.
రఘునాథ్ కూడా అలాంటి విస్మయానికే లోనయ్యాడు. తరువాత ఎవరైతే ఏంటి అన్న సర్దుబాటుకి వచ్చి, పని వంక దృష్టి నిలిపాడు. అతి వేగంగా తిరుగుతున్న “ కట్టర్’ , ‘జాబ్’ని’ సమీపించి .నిప్పురవ్వలు కురిపించింది. కట్టర్ మంచిది కానందుకు మనసులో గొణుగుకొంటూ , స్పీడ్ తగ్గిస్తే , పని సానుకూల పడవచ్చన్న ఉద్దేశంతో , క్లచ్ హేండిల్ మీద చెయ్యి పోనిచ్చి అప్రయత్నంగా గేర్ మార్చాడు.
‘ కట కట మనే బ్రేకింగు సౌండుతో మెషిన్ ఒక్కసారిగా ఆగిపోయి, అందరి దృష్టినీ అకర్షించింది. ముందుగా మెషీనుని ఆపు చేసి, ‘క్లచ్’ మార్చనందుకు రఘునాధ్ నొచ్చుకొన్నాడు. అలాంటి పరిస్థిని మొదటిసారిగా ఎదుర్కొనడం అతనిని స్తంభింప చేసింది.
యంత్రం వేగంలో హెచ్చు తగ్గులు చేసే ముందు, సాధారణంగా దానిని ఆపి, గేర్ మార్చాలి. ఒక్కొక్కప్పుడు అలాంటి పొరపాట్లు జరగ వచ్చుననే ఊహతో , కొన్ని సున్నితమైన మెషిన్లకి ఒక ఆటోమెటిక్ కంట్రోల్ ఏర్పాటు చేసి, అలాంటి పరిస్థితి వచ్చినప్పుడు దానిద్వారా, మెషిన్ ని ఆపు చేయడం జరుగుతుంది.
ఇప్పుడు కూడ అలాంటి పొరపాటు జరిగింది. ఆటోమెటిక్ సాధనం ద్వారా మెషిన్ ఆగిపోయినా, ‘ బ్రేకింగ్ నాయిస్’ మాత్రం అనివార్య మవడంతో, రఘునాథ్ గుండెలు ఝల్లుమన్నాయి. ఏమీ జరగ లేదనీ, తిరిగి మెషిన్ స్టార్టు చేసి, పని చేయవచ్చనీ తెలిసినా, అతని అంతరాత్మ మాత్రం, దానికి ఒప్పుకోలేదు. ‘ చకచకా బోల్టులు ’ వదులు చేసి, గేర్ బాక్సు తెరచి, చూసాడు రఘునాథ్. అన్నీ యథాస్థితిలో ఉండటం చూసిన తరువాత, మనసు కుదుట పడి, తిరిగి కవరుని తగిలించి పనిలో నిమగ్నమయ్యాడు.
అతని చర్య దూరం నుండి గమనించిన బలరాం, సాటి మెషినిష్టులు లోలోపల హేళనగా నవ్వుకొన్నారు. ఏదో ఒక నాయిస్ ఏర్పడినంత మాత్రాన అంతలా గాభరా పడి,పోవడం ఎవరికీ నచ్చలేదు. అలాంటి పొరపాట్లు సర్వసాధారణ మనీ,, అన్నింటికీ ఇలా బెంబేలు పడిపోతే పని చేయడం కష్టమనీ వాళ్ల అభిప్రాయం ! ఆ మాట ఒక విధంగా నిజమే అయినా ఆ మెషిన్ పట్ల రఘునాథ్ కి గల మమకారం వాళ్లకెలా అర్థమవుతుంది !
****************
లంచి టైమ్ తరువాత రఘునాథ్ రావుని తన గదికి పిలిపించి జరిగిన పనికి సన్నగా చీవాట్లు పెట్టాడు ఫోర్ మెన్. ఆ శబ్దాన్ని పట్టించుకోకుండా తన పని తాను ఛెసి ఉంటే బాగుండి పోయేదనీ, అలా కాకుండా కవరు తెరచి గేరు బాక్సుని చూడడం, తిరిగి మూత వేయడం ,డైరక్టరు దృష్టిని ఆకర్షించిందనీ జరిగిన దానిని గురించి తాను క్లుప్తంగా అతనికి తెలియ జేసినా అతను దానికి సంజాయిషీ పార్టీ ముఖతః కావాలని అన్నాడనీ, చెప్పాడు. రెండు గంటల సమయంలో వెళ్లి డైరక్టరుని ఆఫీసులో కలుసుకొని క్షమాపణ చెప్పమని హితవు పలికాడు.
తన వల్ల జరిగిన తప్పేమీ లేక పోయినా, డైరక్టరు కోరిక మీద, రెండు గంటలకి అతని ఆఫీసుకి చేరుకొన్నాడు రఘునాథ్. ఆఫీసు గుమ్మం ముందు తచ్చాడుతూ ఏ సంజాయిషీ ఇవ్వాలో తర్జన భర్జనలు చేస్తున్న రఘునాథ్ ‘ కమిన్’ అన్న పిలుపుతో లోపలికి వెళ్ళాడు.
విశాలమైన టేబిల్ ఎదురుగా ఉన్న కుషన్ సీటుకి బదులుగా ఆ ‘దొర’ దానికిటువైపు ఉన్న కుర్చీలో కూర్చొని ఏవో కాగితాలు తిరగేస్తున్నాడు. రఘునాథ్ నమస్కారాన్ని
అందుకొని తను డైరక్టరుని కాదనీ, అతను బాత్ రూంలో ఉన్నాడనీ చెప్పాడు.
అంతలో బాత్ రూం తలుపు తెరచుకొని లోపలికి అడుగు పెట్టిన డైరక్టరుని చూసి, అవాక్కయ్యాడు రఘునాథ్. తను విజిటర్ అనీ, ఇంజనీరు అనీ అనుకొన్న వ్యక్తి ఈ కంపెనీ సాంకేతిక విభాగానికి చెందిన డైరక్టరా ! కాని, ఇతను ఆ గుంపుతో కాక, వేరుగా ఎందుకు వచ్చినట్లు ? కరెంటు తిరిగి వచ్చిన తరువాత జరిగిన గొడవలో ఇతనెక్కడికి పోయాడో గమనించలేదు. తనతో స్వఛ్ఛమైన తెలుగులో మాట్లాడిన ఇతను తెలుగువాడేనన్న మాట !
“కూర్చోండి,” కుర్చీ వైపు చూపిస్తూ అన్న అతని మాటలు రఘునాథ్ రావు ఆలోచనలకి పగ్గం పట్టాయి. కూర్చోకుండానే అడిగాడు, “ సర్ ! నన్ను పిలిపించారట ?” అని.
“ అవును, జరిగిన దానికి సంజాయిషీ అడగడానికి మాత్రం కాదు.”
“ మరి—” మెల్లగా గొణిగాడు రఘునాథ్.
“ ఇతను నా బెస్ట్ ఫ్రెండ్ ! స్టేట్సులో ఉండేటప్పుడు పరిచయం జరిగింది. స్టేట్సులో ఉన్న ఇతని కంపెనీకి మన కంపెనీకి మధ్య కొన్ని ,‘ ఎసైన్ మెంట్స్’ ఉండటం వల్ల ఇక్కడికి వచ్చారు. ఇద్దరం ఒకేసారి రావడం ఘటన క్రిందనే చెప్పుకోవాలి. ” ప్రక్క కుర్చీలో కూర్చొన్న దొరని పరిచయం చేస్తూ, మాట్లాడాడతను. “ ఇతని సలహా మీదనే నేను టూల్ రూముకి ’ వచ్చే ముందు ,‘ నాన్ ఫ్లయింగ్ వెథర్’ని సృష్టించాను. దానితో మిషిన్ షాపు ఖాళీగా స్వాగతం పలికి, నిజానిజాలు తెలుసుకో దగ్గ అవకాశాన్ని కలిగించింది---”
రఘునాథ్ కుతూహలంతో అతని ముఖం వంక చూసాడు. ‘ తన జీవితకాలంలో ఇలాంటి ఆఫీసర్ని చూడటం ఇదే మొదటిసారి. ’ అని అనుకోకుండా ఉండలేక పోయాడు.
“ జీవం లేని యంత్రాన్ని కూడా మనుషులతో సమానంగా ప్రేమించడం మీ దగ్గరే చూసాను. కరెంటు వచ్చిన తరువాత జరిగిన సంఘటన కూడా దానినే ఋజువు చేసింది.”
రఘునాథ్ నోట మాట రాలేదు. ఆఫీసర్ నోటినుండి ఇలాంటి మాటలు వినవలసి వస్తుందని అతను ఊహించలేక పోయాడు. తనని గురించిన పొగడ్త అతనికి భరించరానిదై తోచి తల క్రిందకి దించుకొన్నాడు.
“ ఆఫీసుకి రాగానే మీ ‘రికార్డు’ తెప్పించి చూసాను. మీరు మిస్త్రీ పోస్టుకి చేస్దిన అప్లికేషను కనిపించింది. ఇక మీదట నుంచి మీ ప్రేమని ఒక్క మిల్లింగు మెషిన్ కే పరిమితం చేయకుండా , టూల్ రూములోని ప్రతి మిషిన్కీ చెందేలా వ్యాప్తి చేయండి.”
డైరక్టరు అన్న మాటల సారాంశాన్ని గ్రహించిన రఘునాథ్ సంతోషానికి మేరలేక పోయింది. అవ్యక్తమైన కృతఙ్ఞతని చేతుల జోడింపుతో తెలియ జేసి, అడుగులు తడబడగా ఆఫీసు బయట పడ్డాడు అతను.
మెట్లు దిగితుండగా రకరకాల ఆలోచనలు రఘునాథ్ ని చుట్టుముట్టాయి. ‘ ప్రేమ’ అనే పదం సాంకేతిక పదజాలంలో కూడా చోటు చేసుకోవడం అతనిని విస్మయంతో ముంచెత్తింది.---------ఆంధ్రప్రభ ( ౧౯. ౦-౭. ౧౯౭౨ )
***************
అది ఒకానొక పేరు మోసిన ప్రైవేటు కంపెనీలోని ‘టూల్ రూమ్’ .ఆధునిక పధ్ధతిలో డిజైన్ చేయబడి అందంగా, నీట్ గా ఉంది. లేత్, మిల్లింగ్, ప్లేసర్, షేపర్, బోరింగ్, గ్రైండింగ్, డ్రిల్లింగ్ లాంటి బేసిక్ మిషన్లతో పాటు, మరికొన్ని ప్రత్యేకమైన పనులు చేసే ప్రత్ర్యేకమైన మిషన్లు కూడా కలిగి, సాంకేతిక విధ్యార్థులకీ , ఇంజనీర్లకీ కనుల పండుగ చేసేలాగుంది !
ఆ యంత్రాంగం ,‘ ఫుల్ స్వింగుతో ’పని చేసేటప్పుడు చూడాలి. యంత్రాల మీదుగా అమర్చబడిన ‘ పుల్లీలు’ గిరగిరా కళ్లు చెదిరిపోయేలా తిరుగుతూ, తమని బెల్టులతో బిగించిన యంత్రాలలో కొన్నిటిని ,తమలాగే గిరగిరా తిప్పుతూ, మరి కొన్నింటిని క్రిందకీ, మీదకీ, ముందుకీ, వెనకకీ ఊగేలా చేస్తూ, రకరకాల కదలికలని వేటివి వాటికి అనుగుణంగా మార్చి, ప్రదర్శిస్తూ ఉంటాయి.ఒక్కోచోట నిప్పురవ్వలు పుట్టించే గ్రైండర్లూ, తమకి కట్టర్ కీ మధ్య చుట్టలు చుట్టలుగా పాములు లాగ సాగిపోయే లోహపు రజనుని సృష్టించే ‘లేత్ లు’ దళసరి ఇనుప పేట్లని ఒకే ఒక బ్రహ్మాండమైన శబ్దంతో ముక్కలు ముక్కలు చేసే,‘ షీట్ కటింగ్’ యంత్రాలతో పాటు, నున్నని ఫినిష్ ని ఇచ్చి, నిశితమైన గ్రూవులూ, స్లాట్ లూ,తయారు చేసే ,‘ మిల్లర్లూ’ , ఒకే తడవకి రెండునుండి, ఎనిమిది వరకు కన్నాలు పొడిచే ‘డ్రిల్లర్’లూ, వేటి పని అవి చేస్తూ చూసేవారిని కట్టి పడేస్తాయి.
అందులో ఆ రోజు జూన్ పదిహేడవ తారీఖు. !
రెండు రోజుల క్రిందట కొత్తగా ఛార్జి తీసుకొన్న సాంకేతిక విభాగానికి చెందిన డైరక్టరు మొట్టమొదటి సారిగా టూల్ రూమ్ చూడడానికి వస్తున్నాడు. కొత్త డైరక్టరు గురించి అప్పుడే చాలా రకాల ఊహాగానాలు, ‘స్టాఫ్’లో మొదలయ్యాయి..ఇది వరకు ఆ స్థానంలో ఉన్న దొర అకస్మాత్తుగా ‘రిటైర్ మెంట్’ కోరడం వల్ల కొత్త డైరక్టరు కోసం ప్రకటనలు పడి, ఇతనిని నియమించడం జరిగిందట ! ఇంతవరకు ఆ కంపెనీకి సంబంధించిన డైరక్టర్లందరూ విదేశస్థులే కావడం , ఈ విధంగా అనుకోని మార్పు జరిగి ఒక భారతీయుడు ఆ స్థానంలో నియమింపబడడం అపూర్వమైన విషయంగా మారి, చర్చలలోకి జారుకొంది. కొత్త డైరక్టరుకి ‘ ఫారిన్ డిగ్రీ’ ఉందనీ, అతను దక్షిణ ప్రాంతానికి చెందిన వాడని మాత్రమే ప్రతీ ఒక్కరికీ నికరంగా తెలిసిన విషయం. ఆ పైన మిగిలిన వన్నీ, ఊహలతో పూర్తిచేసి, ఇంచుమించు తాము అతనిని చూసినట్లే మాట్లాడుతున్నారు కొంత మంది .కోతల రాయుళ్లు.
వీళ్లందరనీ పేరు పేరుగా తరిమి, ఎవళ్ల మిషన్ దగ్గరకి వాళ్లని నిలబెట్టేసరికి, ‘బలరాం’ మిస్త్రీకి తల ప్రాణం తోకకి వచ్చింది. ఆ మిషీన్ షాపు ప్రొడక్షన్ కి క్రింది స్థాయిలో భాధ్యత వహించే మేస్త్రీ పదవి ఖాళీ కావడం, అందులో తాత్కాలికంగా అందరిలోకీ సీనియర్ అయిన , బలరాంని నియమించి ఎక్కువ రోజులు కాక పోవడం వల్ల, అతనంటే,
‘మేస్త్రీ’ అనే గుర్తింపు వాళ్లలో కలగక పోవడం చూసి బలరాంకి చిరాకెత్తు కొచ్చింది
బలరాం పైన ఎంత కోపం ఉన్నా, డైరక్టరు వచ్చే రోజు కాబట్టి అతని మీద శతకం చదువుతూ, ఎవరి పని మీద వారు వాళ్లు జారుకొన్నారు. అందరూ. ‘పేనుకి పెత్తనమిచ్చినట్లు’ తాత్కాలికంగా నైనా అతనిని మేస్త్రీగా నియమించడం ఎవరికీ ఇష్టం లేదు.
తన పట్ల ‘ స్టాప్’ కున్న అభిప్రాయం బలరాంకి తెలియనిదేమీ కాదు. బయటికి ఏమీ అనకుండా ఈ విధమైన నిరసన ప్రకటించడం అతనికి కోపాన్ని తెప్పించింది. ఎలాగైనా తనా పదవిలో స్థిరపడి పోవాలనే పట్టుదలని పెంచింది. ఈ విషయంలో అతను ముందుగానే జాగ్రత్త పడ్డాడు. ‘ఫోర్ మెన్’ని ఒప్పించి తన నివేదన పత్రం మీద బలమైన ‘సిఫారిస్’ చేయించాడు. కాని, ఉన్నట్లుండి .దొర మారడంతో తన ప్రమోషన్ స్థగితమయి పోయింది. ఇంక ఈ కొత్తాయన ఎలాంటి వాడో, ఏమో ! సాధారణంగా కొత్తగా వచ్చిన ఆఫీసర్లు తమ క్రింద అధికారుల మీద ఆధారపడి, వాళ్లెలా చెబితే అలా చేస్తారు. ఈయన అదే రకమయితే ఫరవాలేదు.
బలరాం ఒక నిట్టూర్పు విడిచి టూల్ రూం అంతా కలయ జూసాడు. దురంగా నీలం రంగు ‘ ఆప్రన్’ వేసుకొని, మిల్లింగు మిషిన్లో ‘జాబ్’ బిగిస్తూ, అది సరిగ్గా అమరిందో లేదోనని సుద్దముక్క పట్టుకొని, దానితో అన్ని కోణాల నుండి పరీక్షిస్తున్న రఘునాథ్’ కంట పడగానే, అతని హృదయం కలుక్కుమంది.
ఈ విషయంలో తనతో పోటీకి వచ్చే అభ్యర్థి అతనొక్కడే ! బలరాం ఆలోచనలు రఘునాథరావు చుట్టూ ముసురు కొన్నాయి. తక్కిన ‘మెషినిష్టులు’ తోడగడానికి సిగ్గుపడే ఆప్రన్ అతడు విధిగా తొడుగుకొని పని చేస్తాడు. అంతమందీ ఎంతో కొంత పని వదిలి పెట్టి, ‘ ఓవర్ టైము’ కోసం తంటాలు పడితే, రఘునాథ్ నిజంగా అవసరమయితే తప్ప ఓవర్ టైము చెయ్యడు. పనిలోకి వచ్చీ రాగానే కనీసం ముప్పావు గంట సేపు మెషీన్ ని తుడిచి, అన్ని భాగాలకీ, ‘ ఆయిలింగ్’ చేస్తాడు. ఆ మెషీన్ అంటే ఎందుకో అతనికి అంత ప్రాణం ! ఎవరైనా ఆ విషయాన్ని గురించి అడిగితే, ‘ అది నా సాథీ ’ అని, చిరునవ్వుతో చెప్తాడు. నిజానికి అతను నవ్వనక్కర లేదు. అతని కళ్లు ఎప్పుడూ నవ్వుతూనే ఉంటాయి. విశాలమైన నుదురు, ఎత్తుగా ఉండి కొనదేలిన ముక్కు, ధనస్సు లాంటి పెదాల క్రింద, చుబుకానికి పైన అందమైన చిన్న గుంట, అతని ముఖాన్ని మరొకసారి దర్శనీయం చేస్తాయి. పరీక్షలాంటిది పెట్టినట్లయితే తనతోనే కాదు, ఈ మెషీన్ షాపులో ఎవరితోనైనా పోటీ చేసి, గెలిపొందే విగ్రహమూ, నేర్పరితనమూ, ఉన్నాయి అతనికి.
ఇన్ని సుగుణాలు ఉండి, పైకి రాలేక పోవడానికి కారణం నిజానికి రఘునాథ్ అతి మంచితనమే అని చెప్పాలి. పనిలో గుట్టుమట్లు గుప్పెట్లో బిగించి ఉంచక అడగని వాళ్లదే పాపమన్నట్లు, చెప్పేయడం, ఎవరికి ఎలాంటి టెస్టు జరిగినా, అది
తనకే అన్నట్లు సంబర పడి అన్ని విధాలా సహాయ పడడం, బలరాం స్వభావానికి పూర్తిగా నచ్చని పనులు. ఒక్క సీనియారిటీ తప్ప, ఏ అర్హత లేని అతను ప్రస్తుత స్థితికి రావడానికి రఘునాథ్ సహాయం చాలానే ఉన్నా, ఆ విషయం చెప్పుకోవడానికి బలరాంకి ఇష్టం లేదు.
ఆలోచనల నుంచి తేరుకొని అతని వంక, అతని మెషీన్ వంక చూశాడు బలరాం.
రఘునాథ్ ‘జాబ్’ అమర్చి అది బాగా వెలుగులో కనిపించేలా ఆ యంత్రాన్ని కున్న ‘హేండులేంపుని’ తిప్పి సరి చేస్తూ ఉండగా, ఉన్నట్లుండి అది ఆరిపోయింది. ‘ లేంప్’ ఒక్కటే కాదు, మెషీన్ కూడా ఆగిపోయింది. ఆశ్చర్యంతో తన చుట్టు పట్ల నున్న యంత్రాల వంక చూసాడు బలరాం. వాటి పరిస్థితి కూడ అంతే కావడంతో, తల ఎత్తి, వాటిని నడిపే పుల్లీల వంక చూసాడు . అవి మామూలు గమనానికి చాలరెట్లు మందంగా కీచుకీచుమంటూ తిరుగుతూ, మరో నిముషంలో ఆగి ఫోవడానికి సిధ్ధంగా ఉన్నాయి.
‘ఇదేమిటిది !’ నుదుటి మీద అరచేతితో బాదుకొంటూ విస్తుపోయాడు బలరాం. ‘తీరా డైరక్టరు వచ్చే సమయానికి సరిగ్గా ఇలా కరెంటు ఆగిపోవడం ఏమిటి ? ’
“ మరొక అయిదు నిముషాల వ్యవధిలో కరెంటు వచ్చేస్తుంది. ఎవ్వరూ మెషీన్ దగ్గర నుండి కదల వద్దు. డైరక్టర్ వచ్చే సమయం కూడా అయింది. ” బిగ్గరగా అరుస్తూ, హెచ్చరించాడు బలరాం.
అయితే అతని హెచ్చరికని ఎవరూ లక్ష్య పెట్టలేదు. కరెంటు వచ్చీ రాగానే , తిరిగి వాటంతట అవి ‘స్టార్ట్’ కాకుండా, స్విచ్ ఆఫ్ చేసి, యంత్రానికి వెనక భాగంలో ఉండే అలమారా తెరచి, తలొక గ్లాసు తీసుకొని, ఒకరి తరువాత ఒకరుగా, ‘కాంటీన్’ వైపు దారి తీసారు. మరికొద్ది సేపటికి టూల్ రూమ్ మూడు వంతులుగా పైగా ఖాళీ అయిపోయింది. మిగిలిన పావు వంతు కూడా జట్టుగ విడిపోయి కబుర్లలో పడ్డారు.
రఘునాథరావు మాత్రం మెషీన్ దగ్గర నుండి కదల లేదు. ఆగిపోయిన చక్రాల కేసి చిరునవ్వుతో చూసి, అలమరా నుండి ‘స్పేనర్లు’ తీసి, మెషిన్ గేర్ బాక్స్ తెరచి ఆయిలింగ్ చేయ సాగాడు.
సాంకేతిక భాషలో చెప్పాలంటే అది ఒక ‘నాన్ ఫ్లయింగ్ వెథర్ ’ గ్రహణం పట్టిన యంత్రాగారంగా తెలుగులో చెప్పుకో వచ్చు! ఎక్కడా చక్రాల కదలిక లేక కొద్ది నిమిషాల క్రితం కోలహలానికి అంతు లేని ఆ మెషిన షాపుని నీరవత ఆక్రమించి తన గర్భంలో ఇముడ్చుకొంది.
‘ ఇలాంటప్పుడు డైరక్టరు వస్తే ఏం చేయాలి ?’ తన ముందు జాబ్ కార్డులు తిరగేస్తూ, ఆ రోజు చేయాల్సిన పనుల జాబితా కంగారు పెడుతూ ఉంటే, ఆలోచిస్తూ కూర్చొన్న బలరాం , గేర్ బాక్స్ తెరచి క్లీన్ చేస్తూన్న, రఘునాథ్ వంక ఆశ్చర్యంగా చూసాడు.
అప్పటి పరిస్థితిని బట్టి, అందరూ రఘునాథ్ లా ఉంటే ఎంత బాగుండెది అని అనుకొన్నా, మిగిలిన స్టాప్ అంతా , దైవానుకూల్యం వల్ల దొరికిన అవకాశాన్ని సద్వినియోగం చేస్తూ ఉంటే, అతను ఒక్కడూ ఇలా ఏదో ఒక్క పనిలో తలదూర్చడం ,‘ పిచ్చి’ కాకపోతే మరేమిటి ! అని అలోలోపల విస్తుపోతూ, కరెంటు ఎంత సేపటిలో వస్తుందో కనుక్కోవడానికి టూల్ రూమ్ వదిలి బయట పడ్డాడు బలరాం.
రఘునాథరావు మాత్రం తన పని తాను చేసుకు పోతున్నాడు. ఇలాంటి ‘నాన్ ఫ్లయింగ్ వెథర్’ అంటే అతనికి చాలా ఇష్టం. రోజుకి కనీసం పద్దెనిమిది గంటలైనా పనిచేసే ఆ మెషీనుకి అప్పుడప్పుడు అలాంటి విశ్రాంతి అవసరమని అతని అభిప్రాయం ! అలాంటప్పుడు గేర్ బాక్సు తెరచి, తిరిగి అలసి పోయిన ఆ మర చక్రాలకి కాస్త నూనె తడి తగిలించడం అతనికి అలవాటైన పని. అందుకే ఆ మిల్లింగు మిషీను తన ఆప్త బంధువు అని చెప్పుకోవడానికి అతను సిగ్గుపడడు.
రఘునాథ్ తన పద్దెనిమిదో ఏట ఆ టూల్ రూంలో ‘ ఖలాసిగా’ చేరాడు. మెషిన్లలో జాబ్ ని చల్లబరిచే నిమిత్తం ఉపయోగించే పాలలాంటి ‘కూలింగ్ మిల్కుని’ వాటి టేంకు నిండా నింపడం, ప్లేసర్ల ముందు గుట్టలు గుట్టలుగా పోగయిన ,‘జాబ్’ లని ట్రాలీలలో సర్ది, వాటిని యథాస్థానానికి చేర్చడం, రకరకాలైన మూసలలో తయారయిన ఇత్తడి, ఇనుప రాడ్ లని , ‘లేత్’ మిషిన్కి చేరవేయడం, అవీ అప్పట్లో చేసే పనులు. క్రమంగా ఆ కంపెనీలోనే ఇచ్చే సాంకేతిక శిక్షణ పొంది, మెషినిస్టు అయి చిన్న చిన్న డ్రిల్లింగు మిషిన్లు నడుపుతూ, ఈ నాటికి తన ఇరవై మూడేళ్ల సర్వీసులో , ప్రథమ శ్రేణికి చెందిన మెషినిస్టు అయి, ‘ మిల్లింగు మెషీన్’ పని చేబట్టాడు. ఆ ఒక్క మిల్లింగ్ మిషిన్ అన్ని మిషిన్లు చేసే పనిని సమిష్టిగా చేయగలదు ! అందువలననే ఆ మెషిన్ పట్ల అతనికి మమకారం జాస్తీ ! పనిలో ఏ మాత్రం హెచ్చు తగ్గులు వచ్చినా, ఏ కారణం చేతనైనా అది చిన్న చిన్న బ్రేక్ డౌన్’ లని ఎదుర్కొన్నా, అతని ప్రాణం గిలగిల్లాడేది. దానిని గమనించిన అతని ‘కో వర్కర్లు ’ ఆ మెషీన్ ని అతని ప్రేయసిగా వర్ణించి అతనిని ఒక ఆట పట్టిస్తూ ఉండేవారు.
గేర్ బాక్సు క్లీను చేస్తూ, తనకి కొంత దూరంలో నిలబడి, తన వంకే చూస్తున్న, వ్యక్తిని గమనించి చకితుడయ్యాడు రఘునాథ్.
చేతిలో ఎర్రని డైరీ, ఇంకా కొన్ని ఇంజనీరింగు పుస్తకాలు పట్టుకొని, తన వంకే పరీక్షగా చూస్తున్న అతనిని చూసి నవ్వుకొన్నాడు రఘునాథ్.
ప్రతీ మంగళ వారం నాడు ఆ ఫేక్టరీ చూడడానికి బయటి నుండి వచ్చే ‘ విజిటర్స్’ని లోపలికి రానిస్తారు. ఆ ఫేక్టరీ పేరు మోసినది కావడం వల్ల, మంఛి మిషినరీ కలిగి ఉండడం వల్ల, ఎక్కువగా ఇంజనీరింగ్ విధ్యార్థులు దానిని చూడడానికి రావడం కద్దు. ఇతను కూడా అలాంటి బాపతే అయి ఉండాలి ! కాని పాపం ఇలాంటి ‘నాన్ ఫ్లయింగ్ వెథర్లో’ ఏం చూడ గలడు ?
“ మెషీనుకేమయింది ? గేర్ బాక్సు ఎందుకు తెరిచారు ?” ప్రశ్నించాడు అతను.
ఇతనికి కొద్దో గొప్పో మిషీన్ల సంగతి తెలుసులా ఉంది. రఘునాథ్ ఉత్సాహంతో జవాబిచ్చాడు. “ ఏమీ కాలేదు, మెషీన్ ఎలాగూ రెస్టులొ ఉంది కాబట్టి, ఇదే మంఛి సమయమని గేర్ బాక్స్ తెరిచి చూస్తున్నాను, అంతే !”
ఆ వ్యక్తి గేర్ బాక్స్ దగ్గరగా వచ్చి, లోపలికి తొంగి చూస్తూ అడిగాడు. “ మీకీ విషయంలో అంత శ్రధ్ధ దేనికి ! అందరి లాగ కాంటీనుకి వెళ్లి కూర్చోక, ఈ పని ఎందుకు తలపెట్టారు ?”
అతని చొరవ రఘునాథ్ కి ఆశ్చర్యాన్ని కలగజేసింది. ఒక విజిటర్ నుంచి అలాంటి ప్రశ్న ఆశ్చర్య కరమైన విషయమే ! ఇతనెవరో స్టూడెంటు మాత్రం కాదు, ఇంజనీరు అయి ఉంటాడు. అయినా ఈ విషయం తెలుసుకోవడం పట్ల ఆసక్తి ఎందుకో రఘునాథ్ కి అంతు పట్టలేదు.
“జవాబు చెప్పారు కారేం ?” అతను రెట్టించాడు
రఘునాథ్ ఆ వ్యక్తి ముఖంలోకి వింతగా చూస్తూ, జవాబిచ్చాడు. “ఈ యంత్రానికీ నాకూ మధ్య మాటలలో చెప్పలేని అనుబంధం ఉంది.దీని వల్లనే నేను పథమ శ్రేణికి చెందిన మెషినిష్టుని అయ్యాను.అయినా ఒక ఇంజనీరుగా మీరీ ప్రశ్న వెయ్యడం బాగా లేదు. చేసే పని పట్ల శ్రధ్ధ వహించడం దానికి సర్వ విధాలా సహయపడి నమ్మిన బంటులా మన మాట వినే ‘ మరల’ మీద మమత పెంచుకోవడం తప్పంటారా ?”
“ అబ్బే – లేదు ! అలాగని ఎవరన్నారు ?” చేతి వాచీ వంక చూస్తూ అన్న ఆ వ్యక్తి మాటలు తడబడ్డాయి. సరిగ్గా అదే సమయంలో అ యంత్రాగారంలో లైట్లు గుప్పుమని వెలిగాయి. ఆ వెంటనే కీచు కీచు మంటూ తిరిగిన పుల్లీలు మరికొంత సేపటికి పూర్తి వేగాన్ని పుంజుకొన్నాయి. కరెంటు వచ్చిందన్న వార్త కూడా దానిలాగే వ్యాపించడంతో, స్టాఫ్ అంతా ఒక్కసారి ద్వారం ముందు గుంపులు గుంపులుగా చేరి, ఒకరి నొకరు త్రోసుకొంటూ, లోపలికి రావడం మొదలు పెట్టారు. దానితో చిన్న కోలాహలం ఏర్పడి, బలరాం కేకలు అదిలింపులతో మరి కాసేపటికి చల్లబడింది.
ఆ సందడిలో విజిటర్ ఎక్కడికి పోయాడో రఘునాథ్ గమనించ లేదు. గేర్ బాక్సు కవరు ఎప్పటిలాగే అమర్చి మిషిన్ స్టార్టు చేయడంలో నిమగ్నమయ్యాడు.
ఇంతలో డైరక్టరు గారు వస్తున్నారన్న వార్త వచ్చి చేరడంతో బలరాం మనస్సులోనే భగవంతునికి ధన్యవాదాలు అర్పించుకొని, హడావుడిగా తిరుగుతూ, ఆ వార్తని అందరికీ చేర వేసాడు. అందరూ ఉత్సాహంతో ఒక కంటిని ద్వారం వంక నిలిపి, మరొక కంట మెషిన్ లోని జాబ్ పట్ల కేంద్రీకరించారు. అలా మరికొంత సేపటికి ఆ టూల్ రూం తిరిగి తన రూపాన్ని సరిదిద్దుకొని చూసేవారి కళ్లు మిరమిట్లు కొల్పేలా తయారయి, డైరక్టరు రాకకి ఎదురు చూడ సాగింది.
అనుకొన్నట్లుగానే అయిదారుగురు ఆఫీసర్లు గుంపు ‘ టూల్ రూం’ లోపలికి ప్రవేశించింది. వాళ్లలో డైరక్టరు కోసం గాలించిన స్టాఫ్ ఏమీ అర్థం కాక, ఒకరి ముఖం మరొకరు ప్రశ్నార్థకంగా చూసుకొన్నారు. బలరాంకి కూడా అందులో ఎవరు డైరక్టరో అంతు పట్టక పోయినా, అందులో తనకి తెలిసిన ఫోర్ మెన్ వెనక చేతులు కట్టుకొని అనుసరించాడు..ఆ ఫోర్ మెన్ మిగిలిన వారికి టూల్ రూం లోని మిషిన్ల వంక చూపిస్తూ ఏవేవో చెప్తున్నాడు.
అలా వచ్చిన గుంపులో ఫుల్ సూటులో ఉన్న ఒక దొర కనిపించి అందరినీ ఆశ్చర్యంలో ముంచాడు. ఈ సారి కూడా , ఒక దొరగారినే డైరక్టరుగా నియమించి ఉంటారనీ, తమకి అందిన సమాచారం తప్పయి ఉంటుందన్న తలంపు కలిగి నిరుత్సాహం ఆవరించింది అందరినీ.
రఘునాథ్ కూడా అలాంటి విస్మయానికే లోనయ్యాడు. తరువాత ఎవరైతే ఏంటి అన్న సర్దుబాటుకి వచ్చి, పని వంక దృష్టి నిలిపాడు. అతి వేగంగా తిరుగుతున్న “ కట్టర్’ , ‘జాబ్’ని’ సమీపించి .నిప్పురవ్వలు కురిపించింది. కట్టర్ మంచిది కానందుకు మనసులో గొణుగుకొంటూ , స్పీడ్ తగ్గిస్తే , పని సానుకూల పడవచ్చన్న ఉద్దేశంతో , క్లచ్ హేండిల్ మీద చెయ్యి పోనిచ్చి అప్రయత్నంగా గేర్ మార్చాడు.
‘ కట కట మనే బ్రేకింగు సౌండుతో మెషిన్ ఒక్కసారిగా ఆగిపోయి, అందరి దృష్టినీ అకర్షించింది. ముందుగా మెషీనుని ఆపు చేసి, ‘క్లచ్’ మార్చనందుకు రఘునాధ్ నొచ్చుకొన్నాడు. అలాంటి పరిస్థిని మొదటిసారిగా ఎదుర్కొనడం అతనిని స్తంభింప చేసింది.
యంత్రం వేగంలో హెచ్చు తగ్గులు చేసే ముందు, సాధారణంగా దానిని ఆపి, గేర్ మార్చాలి. ఒక్కొక్కప్పుడు అలాంటి పొరపాట్లు జరగ వచ్చుననే ఊహతో , కొన్ని సున్నితమైన మెషిన్లకి ఒక ఆటోమెటిక్ కంట్రోల్ ఏర్పాటు చేసి, అలాంటి పరిస్థితి వచ్చినప్పుడు దానిద్వారా, మెషిన్ ని ఆపు చేయడం జరుగుతుంది.
ఇప్పుడు కూడ అలాంటి పొరపాటు జరిగింది. ఆటోమెటిక్ సాధనం ద్వారా మెషిన్ ఆగిపోయినా, ‘ బ్రేకింగ్ నాయిస్’ మాత్రం అనివార్య మవడంతో, రఘునాథ్ గుండెలు ఝల్లుమన్నాయి. ఏమీ జరగ లేదనీ, తిరిగి మెషిన్ స్టార్టు చేసి, పని చేయవచ్చనీ తెలిసినా, అతని అంతరాత్మ మాత్రం, దానికి ఒప్పుకోలేదు. ‘ చకచకా బోల్టులు ’ వదులు చేసి, గేర్ బాక్సు తెరచి, చూసాడు రఘునాథ్. అన్నీ యథాస్థితిలో ఉండటం చూసిన తరువాత, మనసు కుదుట పడి, తిరిగి కవరుని తగిలించి పనిలో నిమగ్నమయ్యాడు.
అతని చర్య దూరం నుండి గమనించిన బలరాం, సాటి మెషినిష్టులు లోలోపల హేళనగా నవ్వుకొన్నారు. ఏదో ఒక నాయిస్ ఏర్పడినంత మాత్రాన అంతలా గాభరా పడి,పోవడం ఎవరికీ నచ్చలేదు. అలాంటి పొరపాట్లు సర్వసాధారణ మనీ,, అన్నింటికీ ఇలా బెంబేలు పడిపోతే పని చేయడం కష్టమనీ వాళ్ల అభిప్రాయం ! ఆ మాట ఒక విధంగా నిజమే అయినా ఆ మెషిన్ పట్ల రఘునాథ్ కి గల మమకారం వాళ్లకెలా అర్థమవుతుంది !
****************
లంచి టైమ్ తరువాత రఘునాథ్ రావుని తన గదికి పిలిపించి జరిగిన పనికి సన్నగా చీవాట్లు పెట్టాడు ఫోర్ మెన్. ఆ శబ్దాన్ని పట్టించుకోకుండా తన పని తాను ఛెసి ఉంటే బాగుండి పోయేదనీ, అలా కాకుండా కవరు తెరచి గేరు బాక్సుని చూడడం, తిరిగి మూత వేయడం ,డైరక్టరు దృష్టిని ఆకర్షించిందనీ జరిగిన దానిని గురించి తాను క్లుప్తంగా అతనికి తెలియ జేసినా అతను దానికి సంజాయిషీ పార్టీ ముఖతః కావాలని అన్నాడనీ, చెప్పాడు. రెండు గంటల సమయంలో వెళ్లి డైరక్టరుని ఆఫీసులో కలుసుకొని క్షమాపణ చెప్పమని హితవు పలికాడు.
తన వల్ల జరిగిన తప్పేమీ లేక పోయినా, డైరక్టరు కోరిక మీద, రెండు గంటలకి అతని ఆఫీసుకి చేరుకొన్నాడు రఘునాథ్. ఆఫీసు గుమ్మం ముందు తచ్చాడుతూ ఏ సంజాయిషీ ఇవ్వాలో తర్జన భర్జనలు చేస్తున్న రఘునాథ్ ‘ కమిన్’ అన్న పిలుపుతో లోపలికి వెళ్ళాడు.
విశాలమైన టేబిల్ ఎదురుగా ఉన్న కుషన్ సీటుకి బదులుగా ఆ ‘దొర’ దానికిటువైపు ఉన్న కుర్చీలో కూర్చొని ఏవో కాగితాలు తిరగేస్తున్నాడు. రఘునాథ్ నమస్కారాన్ని
అందుకొని తను డైరక్టరుని కాదనీ, అతను బాత్ రూంలో ఉన్నాడనీ చెప్పాడు.
అంతలో బాత్ రూం తలుపు తెరచుకొని లోపలికి అడుగు పెట్టిన డైరక్టరుని చూసి, అవాక్కయ్యాడు రఘునాథ్. తను విజిటర్ అనీ, ఇంజనీరు అనీ అనుకొన్న వ్యక్తి ఈ కంపెనీ సాంకేతిక విభాగానికి చెందిన డైరక్టరా ! కాని, ఇతను ఆ గుంపుతో కాక, వేరుగా ఎందుకు వచ్చినట్లు ? కరెంటు తిరిగి వచ్చిన తరువాత జరిగిన గొడవలో ఇతనెక్కడికి పోయాడో గమనించలేదు. తనతో స్వఛ్ఛమైన తెలుగులో మాట్లాడిన ఇతను తెలుగువాడేనన్న మాట !
“కూర్చోండి,” కుర్చీ వైపు చూపిస్తూ అన్న అతని మాటలు రఘునాథ్ రావు ఆలోచనలకి పగ్గం పట్టాయి. కూర్చోకుండానే అడిగాడు, “ సర్ ! నన్ను పిలిపించారట ?” అని.
“ అవును, జరిగిన దానికి సంజాయిషీ అడగడానికి మాత్రం కాదు.”
“ మరి—” మెల్లగా గొణిగాడు రఘునాథ్.
“ ఇతను నా బెస్ట్ ఫ్రెండ్ ! స్టేట్సులో ఉండేటప్పుడు పరిచయం జరిగింది. స్టేట్సులో ఉన్న ఇతని కంపెనీకి మన కంపెనీకి మధ్య కొన్ని ,‘ ఎసైన్ మెంట్స్’ ఉండటం వల్ల ఇక్కడికి వచ్చారు. ఇద్దరం ఒకేసారి రావడం ఘటన క్రిందనే చెప్పుకోవాలి. ” ప్రక్క కుర్చీలో కూర్చొన్న దొరని పరిచయం చేస్తూ, మాట్లాడాడతను. “ ఇతని సలహా మీదనే నేను టూల్ రూముకి ’ వచ్చే ముందు ,‘ నాన్ ఫ్లయింగ్ వెథర్’ని సృష్టించాను. దానితో మిషిన్ షాపు ఖాళీగా స్వాగతం పలికి, నిజానిజాలు తెలుసుకో దగ్గ అవకాశాన్ని కలిగించింది---”
రఘునాథ్ కుతూహలంతో అతని ముఖం వంక చూసాడు. ‘ తన జీవితకాలంలో ఇలాంటి ఆఫీసర్ని చూడటం ఇదే మొదటిసారి. ’ అని అనుకోకుండా ఉండలేక పోయాడు.
“ జీవం లేని యంత్రాన్ని కూడా మనుషులతో సమానంగా ప్రేమించడం మీ దగ్గరే చూసాను. కరెంటు వచ్చిన తరువాత జరిగిన సంఘటన కూడా దానినే ఋజువు చేసింది.”
రఘునాథ్ నోట మాట రాలేదు. ఆఫీసర్ నోటినుండి ఇలాంటి మాటలు వినవలసి వస్తుందని అతను ఊహించలేక పోయాడు. తనని గురించిన పొగడ్త అతనికి భరించరానిదై తోచి తల క్రిందకి దించుకొన్నాడు.
“ ఆఫీసుకి రాగానే మీ ‘రికార్డు’ తెప్పించి చూసాను. మీరు మిస్త్రీ పోస్టుకి చేస్దిన అప్లికేషను కనిపించింది. ఇక మీదట నుంచి మీ ప్రేమని ఒక్క మిల్లింగు మెషిన్ కే పరిమితం చేయకుండా , టూల్ రూములోని ప్రతి మిషిన్కీ చెందేలా వ్యాప్తి చేయండి.”
డైరక్టరు అన్న మాటల సారాంశాన్ని గ్రహించిన రఘునాథ్ సంతోషానికి మేరలేక పోయింది. అవ్యక్తమైన కృతఙ్ఞతని చేతుల జోడింపుతో తెలియ జేసి, అడుగులు తడబడగా ఆఫీసు బయట పడ్డాడు అతను.
మెట్లు దిగితుండగా రకరకాల ఆలోచనలు రఘునాథ్ ని చుట్టుముట్టాయి. ‘ ప్రేమ’ అనే పదం సాంకేతిక పదజాలంలో కూడా చోటు చేసుకోవడం అతనిని విస్మయంతో ముంచెత్తింది.---------ఆంధ్రప్రభ ( ౧౯. ౦-౭. ౧౯౭౨ )
***************
Comments
Post a Comment