అళియ అరాళీయము--౪

దృశ్యము 4

( రాయచూరు దుర్గం లోని దుర్గాధీశుని మహలు)

( తెల్లని తెర వెనక మహలు ఛాయా రూపం కనిపిస్తుంది )

(లైట్లు వెలగగానే  రామరాజు , అరాళ కుంతల కనిపిస్తారు):

రామరాజు:

    భద్రముఖీ ! నీ నాట్య ప్రదర్శన జరిగే వరకు నీవు లకుమాంబ శిష్యురాలవని చెప్పనే లేదే !?
అరాళ కుంతల:
    నా నాట్యంలో ఏదైనా కౌశలం కనిపిస్తే అది లకుమాంబ శిక్షణ వలనేనని తెలుసుకోండి. ఇంకా ఆమె దగ్గర నేర్వ వలసినది చాలా ఉంది. నేను ఇంత త్వరగా రంగ
 ప్రవేశం చేయడం , ఆమెకి ఇష్టం లేదు.

రామరాజు:
    అటులనా, అయిన అంత త్వరపడనేల ?

అరాళ కుంతల:
    మీ దర్శన భాగ్యం కోసమే ! ముందుగా కాలికి గజ్జె కట్టవలసి వచ్చింది. తీరా వచ్చి చూస్తే  మీరు సామాన్యులు కారు, దుర్గాధీశులని తెలిసింది. ( ముఖం ముడుచుకొంటుంది)

రామరాజు:
    అలిగి, ముఖాన్ని మలినం చేయకు భద్రముఖీ ! నేను నిజాన్ని దాచడాం నేరమే ! దానిని వింటే నీవెక్కడ నాకు దూరమవుతావో నన్న సందేహం వలన అలా ప్రవర్తించాను.ఇంతకీ నన్ను కలిసేందుకు అంత తొందరపాటేల సఖీ ?

అరాళ కుంతల:
    కారణం శృంగారం కాదు, అత్యంత గంభీరమైన రాజకీయం ఆర్యపుత్రా !

రామరాజు:
    రాజకీయ కారణమా ?

అరాళ కుంతల:
    అవును, నిన్నటి దినం, మీరు శంఖ నాదం విని మరలిన పిమ్మట,నాకు ఒక అసాధారణ వ్యక్తితో పరిచయమయింది.
రామరాజు:
    ఎవరా విశిష్ట వ్యక్తి ప్రియా ?

అరాళ కుంతల:
    విజయనగర మహామంత్రి అప్పాజీ మహాశయులు.

రామరాజు:
    అప్పాజీ మహాశయులా !? ఊరక రారు కదా మహాత్ములు ! మా దుర్గము దరిదాపులలో అతని కదలికలు గుప్త చర్యలకు ద్యోతకమేమో కదా ?

అరాళ కుంతల:
    మీ అనుమానము ఆర్యపుత్రా ! మీరు చాళుక్య వంశ క్షత్రియులని, మీ పూర్వీకులు కళింగ యుధ్ధమున విజయనగర రాజుల కొరకు పోరు సలిపి అసువులు బాసినారని , మీరు యీ దుర్గాధీశులయి ఉండనోపునని నాకు తెలియ జేసినది అప్పాజీ మహాశయులే !

రామరాజు:
    అటులనా దేవీ ! వివరములన్నియు ఆ మంత్రివర్యులు సేకరించెనని తెలిసినది. దేవీ ! నీతో పరిచయము అతనికెట్లు కలిగినది ?

అరాళ కుంతల:
    నా తల్లి తండ్రులతో అప్పాజీకి బంధుత్వము కలదు ఆర్యపుత్రా ! మీతో పరిణయమునకు రాజకీయ కారణములు, బంధనములు కాగలవని , అతను నన్ను హెచ్చరించినందు వలననే, నేనిట్లు వచ్చితిని.

రామరాజు:
    దేవీ ఏవి ఆ రాజకీయ కారణములు ?

అరాళ కుంతల:
    ఆర్యపుత్రా ! ఈ దుర్గము ఇదివరకు, విజయనగర ప్రభువుల అధీనములో ఉండేదట ! సుల్తాన్ కులీ దీనిని జయించి, తన అధీనం లోకి తీసుకొని, ఎంతో ముందు చూపుతో  మిమ్ములను అధిపతిగా చేసెనట !

రామరాజు:
    సుల్తాను కులీ ఉద్దేశ్యమేమగునో అప్పాజీ మహాశయులు తెల్పినారా దేవీ ?
అరాళ కుంతల:

    చెప్పినారు స్వామీ ! మీకు విజయనగర ప్రభువుల పట్ల గల రోషము,మీ ధైర్య, శౌర్య, సాహస  ప్రవృత్తి ఈ దుర్గమును శతృవుల నుండి రక్షింప గలవని సుల్తాను వారి ఆలోచనట !

రామరాజు:
    కానోపును ! సుల్తాను వారికి నా మీద గల అభిమానము అట్టిది ! అప్పాజీ అంచనాలు సత్యదూరములు కానేరవు, మరి ఏమియు విశేషములు లేవా ?

అరాళ కుంతల:
    ఆర్యపుత్రా , సావధానులై వినుడు ! మీకును, విజయనగర  ప్రభువులకును మధ్య ఘోర సంగ్రామము జరుగనున్నదట ! విజయనగర ప్రభువు తన చతురంగ బలములతో కోట ముట్టడికి ప్రస్థానము చేసినారట !!

రామరాజు:
    (ఆశ్చర్యంతో) నిజమా చెలీ ! విజయనగర ప్రభువులు పూర్వ సంకేతము లేవియు తెలుపక, సరాసరి కోట  ముట్టడికి పాల్పడినారా ?

అరాళ కుంతల:
    సంకేతముల విషయములు నాకు తెలియవు. మీరు అతి త్వరలో వారి దాడిని ఎదుర్కొనక తప్పదు !
రామరాజు::
    (ఆలోచనలో పడతాడు)

అరాళ కుంతల:
    బల పరాక్రమములు, పౌరుషము ఉన్నంత మాత్రమున సమరమునకు సంసిధ్ధమగుట రణనీతి, రాజనీతి కానేరవు. తమ బలిమి, పగతుర బలములను , సాధ్యాసాధ్య విచారము చేయగల నేర్పు , ఉచితమైన తీర్పును తేగలదు ఇందువలన ధన, సైన్య, ప్రజా నాశనము అనివార్యమే అగును.

రామరాజు:
    లెస్స పలికితివి దేవీ ! మంత్రాంగమున నీవు పురుషులకు ఎంత మాత్రము తీసిపోవు ! సాధ్యా సాధ్య విచారణ , అన్న నీ మాటల మర్మము, మరింత విశదముగా తెలియ జేయుము

అరాళ కుంతల:
    (సంతోషముతో) స్వామీ ! నా ఆలోచన అడిగి నన్ను ధన్యురాలిని చేసితిరి. ఈ అరాళ కుంతల మీకు ఋణపడి పోయినది!సాధ్యా సాధ్య విచారణ అనగ, ‘పోరు నష్టము,పొందు లాభము’ గురించి, నిష్పక్షపాతముగా అంచనా వేయుట ! విజయనగర ప్రభువులు చతురంగ బల సమేతులు. వారికి అంగ బలము, అర్థబలము ఎక్కువ కాదందురా స్వామీ ?

రామరాజు:
    నిజమే దేవీ ! నా దగ్గరనున్న సైన్యము, కేవలము దుర్గ రక్షణకు పరిమితము. సమరము వంటి పెద్ద నిర్ణయము తీసుకొనుటకు,  నేను అస్వతంత్రుడను. సుల్తాను వారి ఆనతి  పొంది  సైన్యములను రప్పించవలెను విజయనగర ప్రభువులు దానికి అవకాశమివ్వరని, నీ మాటల వలన తేటతెల్లమయినది.

అరాళ కుంతల:
    పరిమిత సైన్యముతో పోరు సలుపుట, ఆత్మహత్యా సదృశమని  నా తలపు. మీరేమందురు స్వామీ ?

రామరాజు:
    నిజమే చెప్పితివి దేవీ ! నీవు అనిన సాధ్యాసాధ్య విచారణ అదియే అయి ఉండ నోపును. ఇప్పుడు కర్తవ్యమేమున్నది ?
అరాళ కుంతల:

    స్వామీ, మీకు కర్తవ్యమును ఉపదేశింపగల సామర్థ్యము నాకెక్కడిది ?అయినను ___
రామరాజు:
    ( ఆమెను తదేకంగా చూసి) చెప్పుటకు సందేహమేల చెలీ ?

అరాళ కుంతల:
    అటులయిన నా మాట వినుడు. దాడికి ఇంకను సమయమున్నది. మీ దుర్గమున నున్న ధనరాశిని, మీ పరిమిత సైన్యముతో, సుల్తాను వారి కడకు సురక్షితముగా పంపి, నిర్ధన, నిష్ప్రాణ దుర్గమును , ఎటువంటి ప్రతిఘటన లేకుండ, శతృవుల వశము చేయుడు..

రామరాజు:
    (దిగ్భ్రాంతుడై ఆమె వంక చూస్తాడు) ఏమంటివి దేవీ !?

అరాళ కుంతల:
    సమయమునకు తగిన, అముచితోపాయము చెప్పినాను ఆర్యపుత్రా ! దీని వలన మీ కీర్తి ప్రతిష్టలకు కళంక మగును గాని, సుల్తాను వారికి ఎటువంటి నష్టము వాటిల్లదు. ఇక దుర్గమును జయించిన వారికి, ఎట్టి లాభము కలుగదు. మీరు  సుల్తాను వారికి, సమర్థవంతముగా  చెప్పి, అంగీకరింప జేసి, తిరిగి చతురంగ బలములతో ,కోటను ముట్టడి చేసి, శతృ విజయము పొందవచ్చును.

రామరాజు:
    దేవీ ! విపరీత పరిస్థితుల యందు చేయు కార్యమునే నీవు వక్కాణించితివి. కాని ____

అరాళ కుంతల:
    నిజముగనే అట్టి విపరీత పరిస్థితి దాపురించినది ఆర్యపుత్రా ! నా మాటలు విశ్వసింపుడు. కాలాతీతము చేసిన, కోటలోని సంపదను శతృవులు కొల్లగొట్ట గలరు.

రామరాజు:
    (దీర్ఘంగా నిట్టూర్పువిడిచి) దేవీ, సమయోచిత ప్రసంగము చేసి, నన్నుసంతోషపరచితివి.నీవు కూడ నా వెంట-

అరాళ కుంతల:
    తప్పక వచ్చెదను ఆర్యపుత్రా ! సుల్తాను దగ్గర మీకు ఏదైన ఆపద సంభవించిన, మిమ్ములను కాపాడుకొన వలసిన భాద్యత నాది కాదా ?

రామరాజు:
    దేవీ ఏమంటివి, సుల్తాను వారి దగ్గర ఆపదా ?

అరాళ కుంతల:
    అవును ఆర్యపుత్రా ! మీ తిరోగమన చర్య వారికి నచ్చనిచో, ఆపదయే కదా ?

రామరాజు:
    సుల్తాను వారు నా పట్ల కఠిన నిర్ణయము తీసుకొనలేరనే నాకు తోచుచున్నది.

అరాళ కుంతల:
    మన ప్రయత్నము మనము చేయవలెను. విధి మనకు అనుకూలము కాకపోదు.రాజేంద్రా !


రామరాజు
    నీ నోట వచ్చిన  రాజేంద్ర శబ్దము, భవిష్య సూచకము కాగలదు గాక !

( అంటూ ఆమెను కౌగిలిలోకి తీసుకొంటాడు)    ( లైట్లు ఆరిపోతాయి )